Feedback geven: Wat betekent feedback en feedback regels zijn er eigenlijk?!

Auteur: Basten Berg
Gepubliceerd: 27 november 2024
Redacteur: Gezocht
‘Wil je dit artikel redigeren? Dat kan! Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.‘

Inhoudsopgave

1. Wat is de betekenis van feedback?
2. Welke 3 soorten feedback zijn er?
3. Wat zijn de feedback regels?
4. Hoe leer je feedback te geven?
5. Wat zijn voorbeeldzinnen voor positieve feedback?

Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek voor leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in het geven van feedback.

Feedback is een essentieel onderdeel van het leerproces. Maar wat is feedback precies? Welke verschillende soorten feedback bestaan er? En hoe geef je feedback volgens bewezen theorieën? In dit artikel duiken we dieper in deze vragen en leggen we uit hoe je effectief feedback kunt geven in verschillende onderwijssituaties.

Vanuit mijn achtergrond als leraar biologie, onderwijskundige en lerarenopleider schrijf ik artikelen en maak ik video’s om fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën, geordend per thema en een groep collega’s om samen mee te leren.

1. Wat is de betekenis van feedback?

Feedback is een proces waarbij informatie wordt gegeven aan een persoon over zijn of haar prestaties of gedrag. Het doel van feedback is om inzicht te bieden, positieve veranderingen te stimuleren en toekomstige prestaties te verbeteren. Feedback kan zowel positief als negatief zijn en kan betrekking hebben op verschillende aspecten van een taak of leerproces.

Een algemeen geaccepteerde definitie van feedback is: informatie die wordt gegeven om iemands gedrag of prestaties te verbeteren. Het helpt leerlingen of medewerkers te begrijpen wat ze goed doen en waar verbetering mogelijk is. Feedback kan direct of indirect worden gegeven en speelt een cruciale rol in zowel het onderwijs als de professionele ontwikkeling.

2. Welke 3 soorten feedback zijn er?

Feedback kan op verschillende manieren worden gegeven. De drie belangrijkste vormen zijn feedback, feedup, en feedforward. Deze termen komen van John Hattie en Helen Timperley en bieden een heldere indeling van feedback in drie fasen van het leerproces.

1. Feedback: Dit is de traditionele vorm van feedback die kijkt naar de huidige prestaties. Het biedt informatie over wat goed ging en wat verbeterd kan worden.
2. Feedup: Dit betreft het stellen van duidelijke doelen en verwachtingen voorafgaand aan de taak. Het helpt de ontvanger om te begrijpen wat het eindresultaat moet zijn en waar naartoe gewerkt wordt.
3. Feedforward: Feedforward gaat verder dan de huidige taak en richt zich op toekomstige taken. Het biedt suggesties voor hoe iets in de toekomst beter kan worden gedaan.

Meer over deze vormen van feedback lees je in het artikel Feedback volgens Hattie en Timperley.

3. Wat zijn de feedback regels?

De regels voor het geven van feedback zijn niet vastomlijnd, maar verschillende theorieën bieden handvatten voor effectief feedback geven. Hieronder worden enkele belangrijke theorieën behandeld, waarin feedback regels beschreven worden die helpen bij het formuleren van effectieve feedback.

1. De 4 Feedbackstadia van Popta: Popta heeft vier stadia beschreven in het feedbackproces: beschrijving, evaluatie, aanbeveling en afsluiting. Elk van deze stadia speelt een cruciale rol in het geven van gerichte en opbouwende feedback. Meer informatie vind je in het artikel Feedbackmodel van Popta.
2. Effectieve Peerfeedback van Popta: Peerfeedback kan krachtig zijn als het goed wordt ingezet. Popta beschrijft hoe peerfeedback effectief kan worden gegeven en ontvangen. Lees meer in het artikel Effectieve Peerfeedback van Popta.
3. Feedback, Feedup en Feedforward van Hattie en Timperley: Deze theorieën bieden een uitgebreid kader voor het geven van feedback door de drie fasen van feedback te onderscheiden: feedback, feedup en feedforward. Meer informatie vind je in Feedback, Feedup en Feedforward van Hattie en Timperley.
4. Feedback voor de klas van Vanhoof & Speltincx: Dit model gaat specifiek in op hoe feedback in de klas gegeven kan worden. Het benadrukt de rol van de leraar en de interactie met de leerlingen. Lees meer in het artikel Feedback voor de klas van Vanhoof & Speltincx.
5. De vijf strategieën van formatief handelen van Wiliam en Leahy: Deze strategieën helpen docenten om feedback effectief te gebruiken binnen het formatief handelen. Ze richten zich op het verbeteren van leerprocessen door gerichte feedback. Lees verder in het artikel Vijf strategieën voor formatief handelen.
6. Formatieve toetscyclus van Gulikers & Baartman: Deze cyclus benadrukt het belang van feedback in de context van formatieve toetsen, waarbij feedback wordt gebruikt om de leerresultaten te verbeteren. Meer lees je in het artikel Formatief toetsen en evalueren.
7. Zeven sleutels van effectieve feedback van Grant Wiggins: Grant Wiggins biedt zeven sleutels voor het geven van effectieve feedback die leerlingen helpt hun leerproces te verbeteren. Lees het artikel Zeven sleutels van effectieve feedback.

Hoewel er geen vaste set feedback regels bestaat, geven al deze theorieën concrete handvatten die docenten kunnen helpen bij het effectief geven van feedback. Door deze theorieën te combineren, kunnen er wel degelijk een aantal fundamentele feedback regels worden gedestilleerd voor effectief feedback geven.

4. Hoe leer je feedback te geven?

Het leren geven van effectieve feedback is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen door oefening en reflectie. Hier zijn enkele tips om je feedbackvaardigheden te verbeteren:

• Wees specifiek: Algemene opmerkingen zoals “goed gedaan” of “dit kan beter” zijn vaak niet nuttig. Geef gedetailleerde feedback over wat goed ging en wat precies verbeterd kan worden.
• Blijf positief en constructief: Feedback moet motiverend zijn. Focus niet alleen op wat fout ging, maar ook op wat wel goed ging en hoe de persoon verder kan groeien.
• Gebruik een gespreksmodel: Modellen zoals de Gibbs Reflection Cycle of Korthagen’s reflection model kunnen helpen bij het structureren van je feedback. Deze modellen moedigen je aan om je feedback in stappen op te bouwen, van beschrijving tot evaluatie en aanbevelingen.

Door deze vaardigheden continu te oefenen, kun je je feedbackaanpak verfijnen en effectiever maken.

5. Wat zijn voorbeeldzinnen voor positieve feedback?

Positieve feedback speelt een cruciale rol in het leerproces. Het richt zich op het benadrukken van wat goed gaat, waardoor gewenst gedrag wordt versterkt en motivatie wordt vergroot. In tegenstelling tot negatieve feedback, dat vaak gericht is op wat beter kan, helpt positieve feedback om vertrouwen op te bouwen en een veilige leeromgeving te creëren. Hieronder vind je enkele voorbeeldzinnen die laten zien hoe je positieve feedback effectief kunt geven.

• “Je hebt geweldig werk geleverd door geduldig naar je medestudenten te luisteren en hun ideeën te respecteren.”
• “Ik ben onder de indruk van de manier waarop je het probleem hebt aangepakt. Je hebt duidelijke stappen gezet om tot een oplossing te komen.”
• “Je hebt echt goed gebruik gemaakt van de feedback die ik je eerder gaf en dat heeft je werk sterk verbeterd.”

Het effect van positieve tegenover negatieve feedback wordt sterk beïnvloed door behavioristische principes. Positieve feedback versterkt gewenst gedrag, terwijl negatieve feedback vaak niet voldoende motiveert, tenzij het direct gekoppeld is aan een leerdoel of gedragsverandering. Meer hierover lees je in het artikel over straffen en belonen in het behaviorisme.

‘Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!‘