Effectieve Feedback in de Klas: ‘Ontdek Feedup, Feedback en Feedforward volgens Hattie en Timperley‘
Auteur: Isabel Spruijt en Basten Berg
Gepubliceerd: 21 november 2024
‘Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.‘
Inhoudsopgave
Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek voor leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in feedback, feedup en feedforward van Hattie en Timperley.
Na het lezen van dit artikel, weet je welke vragen er bij feedup, feedback en feedforward horen, je kent vier niveaus waarop je feedback kunt geven en je kunt op basis hiervan effectievere feedback gaan geven in jouw klas.
Vanuit mijn achtergrond als leraar biologie, onderwijskundige en lerarenopleider schrijf ik artikelen en maak ik video’s om fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën, geordend per thema en een groep collega’s om samen mee te leren.
1. Wat is Feedback?
Hattie en Timperley (2007) hebben de betekenis en het doel van feedback helder en systematisch in kaart gebracht. Uit hun onderzoek blijkt dat feedback en de kwaliteit van de feedback belangrijke voorspellers zijn van leerprestaties.
Het doel van goede feedback is dat de ontvanger zich bewust wordt van zijn of haar ontwikkelingen en vorderingen die gemaakt zijn richting het gestelde doel. Dit is te stimuleren door de feedback te richten op drie belangrijke vragen.
- wat wil je bereiken? (feedup),
- wat heb je al gedaan om daar te komen? (feedback)
- wat is de volgende stap? (feedforward).
Deze feedback kan vervolgens gegeven worden op vier niveaus, te weten: taakniveau, procesniveau, zelfregulatieniveau en persoonsniveau.
In het artikel hieronder ga ik eerst één voor één in op feedup, feedback en feedforward. Daarna ga ik in op de vier niveaus van feedback.
‘Deze video is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar https://eenmeesterinleren.nl/feedup-feedback-en-feedforward/‘
2. Welke 3 soorten feedback zijn er?
De drie soorten feedback zijn feedup, feedback en feedforward. Ze hebben alle drie een belangrijke centrale vraag die ik hieronder behandel en uitwerk met een voorbeeld. Let op de drie vragen zijn niet geïsoleerd! Ze hangen met elkaar samen en zorgen dus ook alleen bij samenhangend gebruik voor effectieve feedback.
Feedup
Hierin staat centraal; waar ga ik heen, wat is mijn doel of welk resultaat wil ik behalen.
Een voorbeeld van feedup ‘Een leerling in groep 7 heeft als doel dat hij breuken wil kunnen optellen en aftrekken.‘ Een feedup-vraag van de leerkracht is dan “wat is je doel of wat wil je bereiken?”. De leerling zegt dat hij graag breuken wil kunnen optellen en aftrekken.
Feeddback
Hierin staat centraal; wat je hebt gedaan, hoe heb jet het doel tot nu toe aangepakt hebt.
Een voorbeeld van feedback: In de feedbackvraag moet naar voren komen wat de leerling al heeft gedaan om dit doel te bereiken. Er wordt bijvoorbeeld besproken dat de leerling breuken oefent in zijn schrift, aanschuift bij de verlengde instructie en dat de simpele breuken al lukken om op te tellen en af trekken.
Feedforward
Hierin staat centraal; wat is de volgende stap is of wat je nog kan doen om het gestelde doel of de gestelde doelen te bereiken.
Een voorbeeld van feedforward: In de feedforward vraag word bezprken wat de leerling nog kan doen om het gestelde doel te behalen. Veel blijven oefenen met de breuken, hulp vragen aan een leerling die goed is in breuken optellen en aftrekken. Zodat uiteindelijk ook de moeilijkere breuken lukken.
3. Wat zijn de vier niveaus van feedback?
Volgens Hattie en Timperley kan de feedback vervolgens gegeven worden op vier niveaus. Het taakniveau, het procesniveau, het zelfregulatieniveau of op persoonsniveau. We behandelen deze vier niveaus weer één voor één.
Taakniveau
Feedback op taakniveau is feedback over hoe goed de taak wordt begrepen of uitgevoerd. Laten we even doorgaan op het voorbeeld van de breuken. In een breukenblad heeft de leerling 15 van de 20 opgaven goed gemaakt. Feedback op taakniveau is dan “je hebt 15 van de 20 breukensommen goed gemaakt”.
Procesniveau
Feedback op procesniveau is feedback op de onderliggende processen bij het werken aan de taak. Dit richt zich op de strategie. In het voorbeeld van de breuken kan de feedback dan bijvoorbeeld zijn “wanneer je de breuken tekent in een chocoladereep, zoals we eerder hebben geoefend, dan denk ik dat het je moet lukken om ook lastigere breuken te kunnen optellen en aftrekken”.
Zelfregulatieniveau
Feedback op het zelfregulatieniveau is feedback gericht op hoe de taak wordt aangepakt, geëvalueerd en wordt bijgestuurd. Dit is feedback op de metacognitieve vaardigheden. In het voorbeeld van de breuken kan de feedback dan bijvoorbeeld zijn; “ik denk dat het goed zou zijn wanneer je de breukensommen stap voor stap uitschrijft in het rekenschrift. Je deed dit eerder ook heel goed bij grote keersommen en toen lukte het je om die goed uit te rekenen. Pas dit ook toe bij de breuken”.
Persoonsniveau
Feedback op persoonsniveau is gericht op de persoon zelf en niet op de taak. Uit onderzoek blijkt dat dit geen effectieve feedback is, omdat de ontvanger meer afhankelijk wordt van de feedbackgever. Een voorbeeld hiervan is “goed gedaan” of “je werkt slordig”.
Op zoek naar praktische kennis over onderwijs en
een betrokken groep collega’s om samen mee te leren?
“Al je vragen over onderwijs, leren en lesgeven snel en op een pek beantwoord door
collega’s en andere experts”
‘Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!‘