Intelligentietesten, de IQ test en het Flynn-effect – Intelligentie en leren Deel 6

Worden IQ testen steeds moeilijker of worden de mens steeds slimmer?

In deze video ga ik op het meten van intelligentie door middel van IQ testen en het Flyn-effect dat hier een rol in speelt.

🏁Wat komt er aan bod: LeeruitkomstenDe leerdoelen verteldals oplossing voor een probleem dat de kijker ervaart.

Aan het einde van deze video heb je een beeld bij IQ testen, waardoor je deze goed kunt wegen en interpreteren als je hiermee in aanraking komt in je dagelijkse onderwijspraktijk.

🎞️(Optioneel) gaat het om een reeks? Waar gaan de andere video’s in deze serie over?

De reeks video’s over intelligentie en leren bevat meer video’s. Ik raad je aan om eerst de video ‘wat is intelligentie?’ en de video ‘vermogensverschillen in lesgeven’ te kijken voordat je deze video bekijkt. Op de gratis community voor leraren vind je een handig overzicht van alle video’s geordend per thema. Je vindt de community via de link in de beschrijving van deze video.

💬 De uitlegSchrijf hier de uitlegtekst:

Intelligentie wordt vaak gemeten met een intelligentietest. Het gaat dan om intelligentie gedefinieerd als wat psychologen ‘general intelligence’ of G noemen. In het onderwijs wordt gebruik gemaakt van intelligentietesten om iets te weten te komen over het cognitieve vermogen van leerlingen. Scholen en leraren gebruiken de resultaten van een intelligentietest bijvoorbeeld wanneer het leerproces van een leerling stagneert voor de probleemdiagnose van deze leerling. Het is in zo’n situatie handig om te weten wat er gemeten wordt en wat dit eigenlijk zegt over de leerling. Uit een intelligentietest komt een getal, een absolute waarde, terwijl intelligentie in werkelijkheid relatief is. Om deze video niet te lang te maken ga ik hier nu verder niet op in. Dit wordt wel uitgebreider toegelicht in de video ‘Wat is intelligentie?’. Om de waarden uit een intelligentietest te begrijpen en te gebruiken om de leerling te helpen, is het als leraar waardevol om te weten hoe een intelligentietest in elkaar zit. 

De Fransman Alfred Binet (1857–1911) ontwikkelde de eerste intelligentietest, in opdracht van de Franse overheid, die in een vroeg stadium wilde weten of leerlingen extra hulp nodig hadden om zo te voorkomen dat leerlingen later uit zouden vallen op school. Hij ontwikkelde verschillende testjes die geen schoolsucces meten, maar

het vermogen van kinderen om goed te kunnen presteren op school. Binet wilde met zijn test de kansgelijkheid tussen kinderen vergroten. IQ staat voor intelligentiequotiënt en is een relatief getal. Oorspronkelijk werd een IQ-score berekend door de mentale leeftijd van een kind te vergelijken met de echte leeftijd van het kind. Dit ging volgens de volgende formule: intelligentiequotiënt = mentale leeftijd/werkelijke leeftijd x 100. 

Bijvoorbeeld een leerling met een mentale leeftijd van 9 jaar en een werkelijke leeftijd van 12 jaar heeft dan een IQ van 9/12 x 100 = 75. 

De meest gebruikte intelligentietest in Nederland is de Wechseler Intelligence Scale for Children, afgekort de WISC. Deze test mag alleen afgenomen worden door iemand die daarvoor getraind is, meestal een orthopedagoog. Het IQ van een leerling wordt hierbij uitgedrukt in een getal dat aangeeft in hoeverre die leerling afwijkt van de gemiddelde score van 100 punten. Deze verdeling kan worden weergegeven doormiddel van een normaalverdeling. Zie de afbeelding hiernaast.

Een normaalverdeling is de verdeling van scores die overeenkomt met statistische verwachtingen. Ongeveer 68% van de leerlingen scoort rond het gemiddelde van 100. Aan de ene kant van de normaalverdeling staan leerlingen met een IQ tussen de 70 en 85 (zwakbegaafd). dit is ongeveer 13% van alle leerlingen. Leerlingen met een IQ dat lager is dan 70 (zeer zwakbegaafd) beslaan iets meer dan 2%. Aan de andere kant van de normaalverdeling staan leerlingen met een IQ boven de 115 (begaafd) wederom ongeveer 13% en leerlingen met een IQ hoger dan 130 (hoogbegaafd) wederom iets meer dan 2%.

Sinds de introductie van de intelligentietest neemt de IQ-score van leerlingen gestaag toe. Hierdoor rijst de vraag of leerlingen in de loop der generaties steeds slimmer worden. Dit verschijnsel wordt ook wel het Flynn-effect genoemd. Volgens sommige wetenschappers wordt die toename veroorzaakt door betere voedingen gezondheidszorg, toenemende complexiteit van de samenleving (waardoor er steeds meer beroep gedaan wordt op cognitieve processen), meer aandacht voor kinderen doordat gezinnen kleiner zijn en een steeds hoger opleidingsniveau van ouders. Om een score van 100 als gemiddelde te handhaven wordt de IQ-test steeds een beetje moeilijker gemaakt.

Het kwantificeren van intelligentie (dat wil zeggen: er een cijfermatige waarde aan geven), zoals een IQ test dat doet, is gelukkig niet de enige benaderingswijze voor het bepalen van het vermogen van leerlingen. Voor het helpen van leerlingen in hun leerproces is het daarom is het wenselijk dat de IQ test onderdeel uitmaakt van een groter diagnostisch onderzoek. Er wordt dan ook gekeken naar zaken zoals: leerprestaties, sociaal-emotionele ontwikkeling en andere niet-cognitieve kwaliteiten van leerlingen. Naast intelligentie spelen dus ook andere factoren een belangrijke rol bij de mate waarin leerlingen zich ontwikkelen in het onderwijs. Het rapport met de verzamelde informatie uit een dergelijk diagnostisch onderzoek waar leraren mee te maken krijgen in hun werk, moet dus goed geïnterpreteerd worden en in samenhang worden beoordeeld om een goede diagnose te kunnen stellen. Hierbij kan een IQ test worden gebruikt om een diagnose te stellen voor leerproblemen, of om schoolsucces te voorspellen. Er zijn dus ook andere manieren, naast intelligentie, om dergelijke diagnoses te stellen. Wanneer welk instrument te gebruiken, is een complexe vraag voor professionals die dagelijks deze onderzoeken uitvoeren en dergelijke diagnoses stellen. Het is als vuistregel goed om je gezonde verstand te gebruiken en verder te kijken dan het cijfer dat uit een IQ test komt.

🔚 Outro samenvattingHerhaal samenvattend het antwoord op de leerdoelen De samenvatting van de uitlegtekst zou een antwoord op de leerdoelen moeten zijn.

Deze video ging over IQ testen en het Flynn-effect. In het onderwijs wordt gebruik gemaakt van intelligentietesten om iets te weten te komen over het cognitieve vermogen van leerlingen dit kan nodig zijn wanneer het leerproces van een leerling vastloopt om een goede probleemdiagnose van een leerling op te stellen. De meest gebruikte intelligentietest in Nederland is de WISC waarin 100 punten de gemiddelde score van leerlingen is. De IQ-score van leerlingen neemt over tijd toe, dit verschijnsel wordt het Flynn-effect genoemd.

Het kwantificeren van intelligentie is niet de enige benaderingswijze voor het bepalen van het vermogen van leerlingen. Daarom maakt de IQ test vaak onderdeel uit van een groter diagnostisch onderzoek. Voor leraren is het goed om kritisch en met gezond verstand te kijken naar resultaten van een IQ test. Gegevens uit dergelijke testen zijn, mits goed en in samenhang geïnterpreteerd, bruikbaar bij het nemen van belangrijke beslissingen over leerlingen.