De OBIT Taxonomie: Bepaal het niveau van leerdoelen

Auteur: Basten Berg
Gepubliceerd: 7/december/2023
Redacteur: Gezocht
‘Wil je dit artikel redigeren? Dat kan! Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.

Inhoudsopgave

  1. Wat is een Taxonomie
  2. Wat is de OBIT Taxonomie
  3. Wat zijn de vier categorieën van OBIT
  4. Waarom OBIT?

Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in de OBIT taxonomie. Vanuit mijn achtergrond als biologie leraar, onderwijskundige en lerarenopleider schijf ik artikelen en maak ik video’s fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën geordend per thema en een groep onderwijsprofessionals waar je je inhoudelijke vragen aan kunt stellen.

1. Wat is een Taxonomie

Een Taxonomie is een classificatiesysteem om leerdoelen te categoriseren in verschillende levels van complexiteit. Het gebruik van een taxonomie is in het onderwijs noodzakelijk om doelen op het juiste niveau te formuleren en op basis daarvan onderwijs vorm te geven, te toetsen en je onderwijs te evalueren. Daarmee is het gebruik van een taxonomie een belangrijke basis in de constructive alignment van je onderwijs. Je gebruikt een taxonomie dus voor het formuleren van een leerdoel op het juiste niveau. Het formuleren van een leerdoel zonder gebruik van een taxonomie kan ertoe leiden dat je een leerdoel op een onjuist niveau stelt. Lees voor meer informatie ook het artikel: ‘Leerdoelen: Een artikel met praktische handvatten en voorbeelden’ In dit artikel ga ik verder in op de taxonomie van OBIT. Bekijk voor meer taxonomieën ook de artikelen over: de taxonomie van BloomRomiszowkiMillerObitRTTI, SOLO, ERK en Fink’s Taxonomy.

2. Wat is de OBIT Taxonomie

OBIT is een taxonomie die bestaat uit vier categorieën onthouden, integreren, begrijpen en toepassen. Voor ik de vier categorieën van OBIT uitleg geef ik eerst kort wat context bij de taxonomie.

OBIT is een taxonomie die ontwikkeld en verspreid is door het A​PS.

Logo-APS-Stichting-onderwijsadviesburea-onderwijsadvies-bureau-www.eenmeesterinleren.nl

Afbeelding Logo APS

Het APS was een toonaangevend onderwijsadviesbureau dat inmiddels niet meer bestaat​. Zij omschreven OBIT als volgt: ‘OBIT is een herkenbaar en eenvoudig model om te kijken naar leren. Dit model onderscheidt twee manieren van leren: oppervlakkig leren en leren met diepgang.’ 

OBIT Taxonomie-APS - Leerdoelen en Taxonomieën -onderwijspraktijk-Modellen-Eenmeesterinleren.nl

‘Deze afbeelding is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar https://eenmeesterinleren.nl/de-obit-taxonomie/’

3. Wat zijn de vier categorieën van OBIT

‘Deze video is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar https://eenmeesterinleren.nl/de-obit-taxonomie/’

Dan nu de vier categorieën van OBIT. Dit zijn: onthouden, integreren, begrijpen en toepassen. Ik licht de categorieën een voor een kort toe hierbij verwijs ik voor de werkwoorden naar de onderstaande afbeelding.

Taxonomie-OBIT-APS-Werkwoorden-onderwijspraktijk-‎Modellen-Eenmeesterinleren.nl

Figuur 1. Werkwoorden OBIT Taxonomie, Bron: SLO.nl, Geraadpleegd op 7/december/2023

Als eerste Onthouden

Onthouden is gericht op het herinneren van de lesstof. Het onthouden van informatie staat centraal. De leerling hoeft kennis hier nog nog niet te snappen.

Werkwoorden die je kunt gebruiken tijdens het ontwerpen van onderwijs zijn: benoemen, beschrijven, aanwijzen en aangeven. 

Een controlevraag of een taak bij onthouden hoort is: moet de leerling het snappen? Zo ja, dan moet je bij een hogere categorie kijken.

Als tweede Begrijpen

Begrijpen richt zich op het in eigen woorden weergeven wat de docent, de instructievideo, het boek of een andere bron heeft gezegd. Het gaat om begrip van de lesstof.

Werkwoorden die je kunt gebruiken tijdens het ontwerpen van onderwijs zijn: uitleggen, voorbeelden geven, een verklaring geven en berekenen.

Een controlevraag of een taak bij onthouden hoort is: moet de leerling binnen het geleerde concepten koppelen of combineren? zo ja kijk dan bij een hogere categorie. 

Als derde Integreren

Het gaat hier om het verbinden van kennisdelen. Dit vraagt meerdere denkstappen en het koppelen van gegevens.

Werkwoorden die je kunt gebruiken tijdens het ontwerpen van onderwijs zijn: vergelijken, gegevens koppelen, voorspellen, beoordelen en beargumenteren.

Een controlevraag of een taak bij integreren hoort is: moeten leerlingen het geleerde gebruiken? Zo ja, dan gaat het waarschijnlijk niet om integreren maar om toepassen. 

Als vierde Toepassen

Toepassen is gericht  op het gebruiken van kennis in een nieuwe, onvoorspelbare situatie, waarbij de denkstappen niet gegeven zijn.

Werkwoorden die je kunt gebruiken tijdens het ontwerpen van onderwijs zijn: creëren, ontwerpen, bewijzen, conclusies aangeven en onderzoeken.​

4. Waarom OBIT?

Het gebruik van de OBIT taxonomie zorgt er voor dat doelen op het juiste niveau geformuleerd wordt formuleren en op basis daarvan onderwijs vorm te geven, te toetsen en je onderwijs te evalueren. Je gebruikt de OBIT taxonomie dus voor het formuleren van leerdoelen gewenste niveau. Dit is het startpunt van constructive alignment in het onderwijs.

In het verlengde hiervan ligt de aansluiting van de leeractiviteiten op deze doelen. daarmee zijn ook je leeractiviteiten op het juiste niveau vormgegeven. Om de juiste feedback te geven of te checken of de leerresultaten behaald zijn wordt (summatieve of formatieve) toetsing gebruikt.

Het komt voor dat scholen OBIT gebruiken voor de toetsanalyse. Er wordt dan gestreefd naar x aantal vragen van onthouden, x aantal van begrijpen en zo voort. Dit zorgt voor evenwichtige toetsen en kan helpen bij een opbouw in complexiteit van de verschillende leerjaren of schooltypen. Dergelijke percentages kunnen ook gebruikt worden voor de analyse van bestaande toetsen. 

Een leven lang lesgeven doen docenten samen.

Al je vragen over onderwijs, leren en lesgeven snel en op een pek beantwoord door
collega’s en andere experts.

‘Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!