Alles over Constructive alignment van John Biggs

Auteur: Basten Berg
Gepubliceerd: 29/november/2023
Redacteur: Gezocht
“Wil je dit artikel redigeren? Dat kan! Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.”

Inhoudsopgave

1. Wat is Constructive Alignment?
2. Wat zijn de Basisprincipes van Constructive Alignment?
3. Hoe Ontwep je Aligned Onderwijs?
4. Constructive Alignment in de Onderwijspraktijk

Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in de onderwerpen in dit artikel. Vanuit mijn achtergrond als biologie leraar, onderwijskundige en lerarenopleider schijf ik artikelen en maak ik video’s fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën geordend per thema en een groep onderwijsprofessionals waar je je inhoudelijke vragen aan kunt stellen.

1. Wat is Constructive Alignment?

In het onderzoek van John Biggs naar hoe leerlingen het beste konden leren. Hij merkte dat leerlingen vaak beter presteerden als ze duidelijk wisten wat er van ze verwacht werd EN hoe ze die verwachtingen konden behalen. Dit onderzoek leidde tot het model van constructive alignment. 

In essentie draait Constructive Alignment om het idee dat het onderwijsproces het meest effectief is wanneer de drie kerncomponenten – leerdoelen, leeractiviteiten en toetsing – nauwkeurig op elkaar zijn afgestemd. Het gaat erom dat wat studenten moeten leren (leerdoelen), hoe ze dit leren (leeractiviteiten) en hoe hun kennis en vaardigheden worden beoordeeld (toetsing) naadloos op elkaar aansluiten.

Door studenten duidelijke richtlijnen en verwachtingen te geven, helpt Constructive Alignment hen om zich te concentreren op wat belangrijk is en hun leerproces te sturen in de richting van zinvolle en productieve resultaten. Het is een aanpak die niet alleen het leren stimuleert, maar ook de kwaliteit en effectiviteit van het onderwijs als geheel verbetert.

“Deze video is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar http://www.eenmeesterinleren.nl/naam-artikel”

2. Wat zijn de Basisprincipes van Constructive Alignment?

Nu de drie onderdelen van constructive alignment: leerdoelen, leeractiviteiten en toetsing. Houd tijdens het lezen van de losse onderdelen in je achterhoofd dat het bij contructive alignment gaat om het bereiken van afstemming (de alignment) tussen de verschillende onderdelen. Ik behandel de losse onderdelen in het artikel hieronder éé voor één.

“Deze video is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar http://www.eenmeesterinleren.nl/naam-artikel”

Leerdoelen: Het Fundament van Aligned Onderwijs

Leerdoelen zijn het uitgangspunt bij bij Constructive Alignment. Een leerdoel omschrijft wat de leerling geleerd moet hebben als gevolg van het onderwijs dat je hebt ingericht. Leerdoelen bevatten daarom altijd een werkwoord. Het opstellen van leerdoelen heeft grofweg twee componenten:

1. Het gebruik van een methodiek. Dit zorgt ervoor dat je hoogwaardige en eenduidige leerdoel formuleert
2. Het gebruik van een taxonomie dit zorgt dat het niveau van je leerdoel juist en inzichtelijk is. Ik ga zowel op de methodiek als de taxonomie dieper in. 

Als eerst het gebruik van een methodiek. Er zijn een hoop methodieken zoals de SMART methodiek, begin met het specifieke van Mager, Begin met het algemene van Gronlund of de basis criteria voor het formuleren van leerdoelen van Terry TenBrink. Het gebruiken van een methodiek en een taxonomie zorgt ervoor dat je hoogwaardige leerdoelen  formuleert waarbij de vorm van de leerdoelen eenduidig is. Op deze manier heb je een taal om met collega’s te praten over een ‘goed’ leerdoel. Zo kun je gemakkelijker afstemmen over de kwaliteit van doelen. Je kunt je wel voorstellen dat wanneer jij wil beginnen met het specifieke en een collega met het algemene, je een enorme discussie krijgt over wat goed is terwijl beide methoden, mits goed uitgevoerd, kunnen leiden tot een goed leerdoel. 

Als tweede. Een Taxonomie is een classificatiesysteem om leerdoelen te categoriseren in verschillende levels van complexiteit. Het is van belangrijk dat je bij het formuleren van leerdoelen het niveau van het doel inzichtelijk maakt. Biggs ontwierp naast het model van constructve alignment ook de SOLO-taxonomie. Er zijn verschillende taxonomieën zoals die van Bloom, Romiszowki, Miller, Finks, OBIT, enzovoort. Het gebruik van een taxonomie is noodzakelijk om doelen op het juiste niveau te formuleren. Dit is de start van de constructive alignment in je onderwijs. Het formuleren van een leerdoel zonder gebruik van een taxonomie kan ertoe leiden dat je een leerdoel op een onjuist niveau stelt. Het vormgeven van onderwijs, toetsing en evaluatie zonder taxonomie kan ertoe lijden dat je deze onderdelen op een verkeerd niveau ontwikkelt. Dit is catastrofaal voor de constructive alignment. 

Het formuleren van doelen door middel van een methode en het gebruik van een taxonomie is niet makkelijk. Daarom heb ik ook een appart artikel geschreven waarin het formuleren van leerdoelen en het gebruik van taxonomieën centraal staan. Lees voor meer informatie het artikel: Leerdoelen: Een artikel met praktische handvatten en voorbeelden.

Leeractiviteiten: De Brug Tussen Leerdoel en Toetsing in Constructive Alignment

Dan nu de rol van leeractiviteiten bij Constructive Alignment. Dit zijn de activiteiten die je de leerlingen laat doen of die leerlingen zelf doen om de leerdoelen te bereiken. Dit kunnen bijvoorbeeld opdrachten, presentaties, discussies of praktijkopdrachten zijn. De leeractiviteiten slaan de brug tussen wat de leerling al kan en wat hij volgens de doelen moet laten zien op de toetsing. Het is belangrijk om leeractiviteiten te kiezen die aansluiten bij de leerdoelen en die geschikt zijn voor het niveau en de behoeften van de leerlingen. De leraar zorgt hierbij voor de benodigde instructie, begeleiding en feedback. Over deze onderwerpen zijn ook artikelen en video’s beschikbaar. Het zijn er wat op op te noemen veel dus ik raad je aan de kennisbank of de zoekfunctie in de community te gebruiken en te zoeken op bijvoorbeeld instructie. Dan krijg je een heel overzicht en kun je kiezen wat je nodig hebt.

Toetsing: Het Bekijken van Leerdoelrealisatie

Nu de rol van toetsing bij Constructive Alignment. Toetsing is de manier waarop je vaststelt of leerlingen de leerdoelen hebben behaald. Dit kan op verschillende manieren gebeuren, denk aan schriftelijketoetsen, presentaties, portfolio’s of praktijkopdrachten. Dit kunnen zowel toetsen met een Summatief als met een Formatief karakter zijn. Het is belangrijk dat de toets aansluit op de leerdoelen en leeractiviteiten, zodat de leerlingen weten wat ze moeten doen om te slagen en hoe ze hun prestaties kunnen verbeteren. Ook zorgt deze aansluiting ervoor dat de leeractiviteiten daadwerkelijk bijdragen aan de voorbereiding van de toets. Verschillende toetsvormen sluiten beter aan bij doelen op verschillende niveaus. Zo is een practicum goed voor het toetsen van hogere vaardigheden en een Multiple choice toets goed voor het toetsen van kennis. Over welke toetsvorm goed past bij welk doelen heb ik een aparte reeks video’s gemaakt met de naam ‘toetsen en evalueren‘.

3. Hoe Ontwep je Aligned Onderwijs?

Je weet nu wat de belangrijkste onderdelen van constructive alignment zijn, maar hoe kunt je dit toepassen in jouw onderwijspraktijk. Wanneer je onderwijs gaat ontwerpen is het allereerst verstandig om een onderwijs ontwerpmodel te gebruiken. Deze modellen beschrijven de stappen van het ontwerpproces. Voorbeelden van ontwerpmodelen zijn ADDIE of het 4C/ID model. Constructive alignment is zelf geen ontwerpmodel maar een manier van kijken naar de aansluiting van de verschillende onderdelen van onderwijs. Constructive alignment speelt daarmee een belangrijke overkoepelende rol in al het onderwijsontwerp.

Het Backwards Design model beschrijft drie stappen om de constructive alignment in je onderwijs te verhogen door te beginnen bij het ‘einde’ de leerdoelen. De drie stappen van Het Backward design proces zijn:

1. Het bepalen van de leerdoelen, 
2. het opstellen van de standaarden en beoordelingscriteria en 
3. het ontwikkelen van leeractiviteiten en leermiddelen.

Lees voor meer informatie het artikel: Backward design Theorie van Wiggins en McTighee.

Het is belangrijk om te onthouden dat het niet altijd gemakkelijk is om constructive alignment te realiseren in je onderwijspraktijk. Vaak is het nodig is om aanpassingen te maken als je merkt dat een onderdeel niet goed werkt. Ik ben zelf al erg tevreden met een onderwijs ontwerp dat bij het eerste gebruik door leerlingen al enigszins stand houd. Aanpassen en aanscherpen is bij onderwijsontwerp altijd nodig. Daarom zijn de veel onderwijsontwerp modellen cyclische van aard.

Bekijk voor meer informatie de reeks video’s: Ontwerpen en evalueren van onderwijs.

4. Constructive Alignment in de Onderwijspraktijk

Het toepassen van Constructive Alignment in de onderwijspraktijk vereist een doordachte benadering waarbij de leerdoelen, leeractiviteiten en toetsing naadloos op elkaar aansluiten. John Biggs, de ontwikkelaar van dit concept, benadrukt dat leerlingen betekenis construeren uit hun leeractiviteiten, een idee geworteld in de cognitieve psychologie en constructivistische leertheorie. Dit houdt in dat nieuwe informatie effectief gekoppeld moet worden aan bestaande kennis en ervaringen van de leerling, met een focus op toekomstige toepassingen en abstractie door reflectie​​.

In de praktijk begint Constructive Alignment met het nauwkeurig definiëren van leerdoelen, die aangeven wat studenten moeten leren en bereiken. Vervolgens worden leeractiviteiten ontworpen die deze doelen ondersteunen en stimuleren, vaak door middel van actieve en studentgerichte benaderingen. Deze activiteiten zijn essentieel om een brug te slaan tussen de huidige vaardigheden van de student en de verwachte competenties, zoals omschreven in de leerdoelen​​.

Toetsing speelt een belangrijke rol in het bevestigen of leerlingen de doelen hebben bereikt. Dit kan zowel summatief als formatief. Deze toetsing moet direct gekoppeld zijn aan de leerdoelen en de aard van de leeractiviteiten weerspiegelen. Zo verzeker je dat de toetsing niet alleen de kennis meet, maar ook de toepassing, analyse, synthese en evaluatie van deze kennis in lijn met de leerdoelen​​.

Samenvattend is Constructive Alignment in de onderwijspraktijk een overkoepelende benadering. Constructive Alignment vereist een duidelijk gespecificeerd doel, goed ontworpen leeractiviteiten die geschikt zijn voor de taak, en zorgvuldig ontworpen beoordelingscriteria om feedback aan de leerling te geven​​. Het succes van deze benadering ligt in de effectieve integratie van leerdoelen, actieve leeractiviteiten en doelgerichte toetsing, met als uiteindelijk doel het bevorderen van diepgaand en betekenisvol leren bij studenten.

“Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!”