Effectieve Leerstrategie – Spaced practice en de vergeetkurve van Ebbinghaus – Leerprocessen Deel 5B

🏷️Titel:
Effectieve Leerstrategie – Spaced practice en de vergeetkurve van Ebbinghaus – Leerprocessen Deel 5B

📋Koppeling met de generieke kennisbasis (GKB)
Domein A- De school als leeromgeving ➝ didactisch handelen van de docent
Subdomein A4 – Leer- en motivatieprocessen
Kernconcept A4.2 – Cognitieve leerstrategieën

🏁Wat komt er aan bod: Intro
100% onthoudt van wat je wilt leren. Dat kan. Deze video gaat over de effectieve leerstrategie spaced practice.

🏁Wat komt er aan bod: Leeruitkomsten
Na het kijken van deze video weet je hoe de leerstrategie spaced practice jouw leerlingen kan helpen in hun leerproces en hoe je deze kunt inzetten in de onderwijspraktijk.

💬 De uitleg:
Veel leerlingen herkenen het en mischien jij ook wel En kijk je daarom deze video. Je zit uren naar een boek te staren en hebben het gevoel dat niets van de informatie blijft hangen! Het lijkt erop dat het niet uitmaakt hoeveel je leert, het materiaal zal gewoon niet inje hoofd blijven zitten voor tijdens de toets.

Als een leerling succesvol wil leren voor een bepaalde toets, werkt het beter om drie keer per week een half uur te leren dan één keer per week anderhalf uur. Dit noemen we gespreid oefenen (of in het Engels spaced practice). Hetzelfde principe geldt overigens voor allerlei andere situaties, bijvoorbeeld trainen voor een marathon.
De eerste die dit fenomeen ontdekte en beschreef, was de Duitse psycholoog Hermann Ebbinghaus. Zijn onderzoek leidde tot de vergeetcurve. De vergeetcurve laat zien hoe snel we informatie vergeten, waarbij de lijn in de grafiek de hoeveelheid onthouden informatie in de tijd weergeeft.

Ebbinghaus toonde ook aan dat je het proces van vergeten kunt tegengaan. Dit kan zelfs tot op het niveau waarop je 100% onthoudt van wat je wilt onthouden. Dit kan door gespreid te oefenen; dus door op meerdere momenten, gespreid door de tijd, de betreffende informatie te bestuderen.
Spaced practice is dus een leerstrategie waarbij leerlingen materiaal gedurende lange tijd bestuderen, met pauzes ertussen om de informatie te laten bezinken. Dit is het tegenovergestelde van het op elkaar proppen van stof, of vlak voor een toets alle stof in korte tijd proberen te leren.
Hoewel het intuïtief misschien niet effectief voelt om leren op te knippen toont onderzoek aan dat gespreid oefenen een effectievere manier is om informatie te leren en te onthouden.
Het is niet precies bekend hoe dit zogenaamde spacing effect werkt en waarom gespreid oefenen zo effectief is, maar het heeft waarschijnlijk te maken met het activeren van spoorsystemen in de hersenen. Er wordt vermoed dat gespreid oefenen effectief is, omdat het ruimte geeft om informatie grondiger te verwerken. Wanneer leerlingen hun leren spreiden, hebben ze meer tijd om na te denken over de stof en deze te verbinden met andere concepten die ze al kennen, waardoor er dieper leren plaatsvindt. Bekijk voor meer informatie hierover ook de video over de werking van de hersenen en de video over accommodatie en assimilatie.
In de klas kan gespreid oefenen op verschillende manieren. De leraar kan bijvoorbeeld het aanbod in stof spreiden. Je komt dan vaker terug op stof die je al behandeld hebt. Je kunt de leerlingen ook een opdracht geven die ze dwingt om vaker met dezelfde stof bezig te zijn. Een andere manier is om in de les tijd te besteden om stukken van de stof nogmaals te laten bestuderen. Veel lesmethodes maken ook gebruik van herhaling als een vorm van gespreid inoefenen. Ook het geven van een quiz met oude lesstof aan het begin van elke les, of het begin van de lesweek, is een voorbeeld van spaced practice.

Bij het gebruik van gespreide oefeningen, zijn er een paar dingen om in gedachten te houden. Ten eerste kun je als leraar gebruikmaken van een ​​schema zodat je overzicht hebt en kan zorgen voor voldoende gespreide oefening. Ten tweede is het raadzaam om na te denken over boeiende en gevarieerde activiteiten. Meermaals een woordenlijst is misschien saai terwijl memory met dezelfde woorden wellicht motiverender is.
Al zou je in dit specifieke voorbeeld ook kunnen stellen dat de structuur van elke les 10 minuten leren ook goed werkt en juist rust geeft.
Tot slot is het belangrijk om flexibel te zijn in het aanbieden van de leertaken en deze zo nodig aan te passen op basis van de voortgang van leerlingen. Op die manier voorkom je dat leerlingen nogmaals moeten kijken naar iets dat ze al lang begrepen en onthouden hebben.

Op basis van het onderzoek is bewezen dat gespreid oefenen een effectieve strategie is om het leerresultaat te verbeteren. De aanpak lijkt effectief te zijn voor mensen van alle leeftijden. Van de basisschool tot middelbare school en in het verdere leven. Probeer gespreid inoefenen dus ook eens uit wanneer je je oma een nieuwe app op haar telefoon wil leren te gebruiken.
Als leraar is het de moeite waard om deze leerstrategie in te zetten in je onderwijspraktijk om het leerproces van jouw leerlingen te verbeteren.

🔚 Outro: samenvatting
Gespreid oefenen (in het Engels ookwel spaced practice genoemd) is het principe dat gespreid leren beter werkt dan geclusterd leren.
Dit betekent dat drie keer per week een half uur leren effectiever is dan één keer per week anderhalf uur. Hermann Ebbinghaus was de eerste die dit fenomeen ontdekte en noemde dit de vergeetcurve. De vergeetcurve laat zien hoe snel we informatie vergeten.
Ebbinghaus toonde ook aan dat je het proces van vergeten kunt tegengaan door gespreid te oefenen.
Bij het gebruik van gespreide oefeningen, is het als leraar aan te raden om na te denken over een ​​schema, gevarieerde activiteiten en flexibiliteit ten aanzien van de leertaken. Gespreid oefenen is een bewezen effectieve leerstrategie is om het leerresultaat te verbeteren voor mensen van alle leeftijden.