Alles wat Leraren Moeten Weten over Zwangerschapsverlof en Ouderschapsverlof in het Onderwijs 2023-2024

Auteur: Basten Berg
Gepubliceerd: 14/december/2023
Redacteur: Gezocht
‘Wil je dit artikel redigeren? Dat kan! Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.‘

Inhoudsopgave

1. Inleiding Verlof in het Onderwijs
2. Zwangerschapsverlof in het Onderwijs
3. Zwangerschapsverlof in het Onderwijs
4. Wat zijn de Overeenkomsten en Verschillen tussen het VO, PO en MBO?
5. Is er ook zwangerschaps en ouderschapsverlof voor mannen?

Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in Zwangerschapsverlof en Ouderschapsverlof in het Onderwijs. Vanuit mijn achtergrond als biologie leraar, onderwijskundige en lerarenopleider schijf ik artikelen en maak ik video’s fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën geordend per thema en een groep onderwijsprofessionals waar je je inhoudelijke vragen aan kunt stellen.

1. Inleiding Verlof in het Onderwijs

Hoe werkt verlof in het onderwijs?

In het onderwijs is verlof een belangrijk onderdeel van de arbeidsvoorwaarden, geregeld via collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) voor verschillende onderwijssectoren. De soorten verlof omvatten vakantieverlof, zwangerschaps- en bevallingsverlof, ouderschapsverlof, en bijzonder of buitengewoon verlof voor speciale gelegenheden zoals een huwelijk of verhuizing.

Vakantieverlof verschilt tussen leraren en onderwijsondersteunend personeel. Leraren en directieleden in het voortgezet onderwijs behouden bijvoorbeeld hun recht op zomervakantieverlof als dit samenvalt met zwangerschaps- en bevallingsverlof. Onderwijsondersteuners hebben een vast aantal vakantieuren per jaar, met de vrijheid om deze buiten de schoolvakanties op te nemen, tenzij anders bepaald door de werkgever​​.

Kan je als leerkracht verlof nemen?

Ja, leraren kunnen verschillende soorten verlof opnemen, afhankelijk van hun omstandigheden. Naast de reguliere schoolvakanties en vakantieverlof, kunnen ze gebruik maken van zwangerschaps- en bevallingsverlof, ouderschapsverlof, en bijzonder verlof voor specifieke gebeurtenissen zoals een geboorte of een verhuizing. De specifieke regels en duur van deze verlofsoorten zijn vastgelegd in de cao’s van de betreffende onderwijssector​​​​.

Waarom heeft een leerkracht zoveel vakantie?

De hoeveelheid vakantie in het onderwijs is historisch ontstaan en wordt bepaald door de schoolkalender, die rekening houdt met de behoeften van leerlingen en de planning van het onderwijsjaar. Vakanties bieden leraren ook de nodige tijd voor voorbereiding, nascholing en herstel. Deze vakantieperiodes zijn in de cao’s geregeld en variëren afhankelijk van de onderwijssector. Het is een combinatie van wettelijk vastgelegde vakantiedagen en extra vakantie-uren die deel uitmaken van de arbeidsvoorwaarden in het onderwijs​​​​.

Dit overzicht geeft een basisbegrip van hoe verlof in het Nederlandse onderwijs is geregeld en biedt een kader voor leraren om hun rechten en mogelijkheden te begrijpen. Voor meer gedetailleerde informatie is het raadzaam om de specifieke cao van de betreffende onderwijssector te raadplegen.

Waar vind ik de exacte regels?

Om de exacte regels voor verlof in het onderwijs te vinden, kun je het beste beginnen bij de collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s), zoals de CAO VO voor het voortgezet onderwijs of de CAO PO voor het primair onderwijs. Deze documenten bevatten gedetailleerde informatie over alle soorten verlof, inclusief zwangerschaps- en ouderschapsverlof.

Deze CAO’s zijn over het algemeen beschikbaar op de websites van de relevante onderwijsraden. Voor het voortgezet onderwijs kun je terecht op de website van de VO-raad, voor het primair onderwijs de site van de PO-raad en voor het middelbaar beroepsonderwijs op de site van de MBO-raad. Op deze websites vind je niet alleen de huidige CAO-teksten, maar vaak ook handige samenvattingen en uitleg over specifieke regelingen.

Het is ook verstandig om je leidinggevende te raadplegen voor de specifieke toepassing van de CAO-regels op jouw school. Zij kunnen vaak praktische voorbeelden geven van hoe bepaalde regelingen in de praktijk worden gebracht en wat dit betekent voor jouw situatie.

Daarnaast kun je voor hulp bij de interpretatie van de CAO en hoe deze van toepassing is op jouw persoonlijke situatie, contact opnemen met experts van onderwijsbonden zoals het Algemeen Onderwijsbond (AOB). Deze organisaties bieden vaak gedetailleerd advies en ondersteuning aan onderwijsprofessionals, zowel in algemene zin als voor specifieke persoonlijke gevallen.

Door een combinatie van deze bronnen te gebruiken, krijg je een compleet en accuraat beeld van de verlofregelingen binnen het onderwijs en hoe deze op jou van toepassing kunnen zijn.

2. Zwangerschapsverlof in het Onderwijs

Wanneer je werkt in het onderwijs en zwanger wordt, heb je recht op zwangerschapsverlof en een zwangerschapsuitkering, gevolgd door bevallingsverlof en een bevallingsuitkering. Dit is geregeld in de Nederlandse wetgeving en geldt zowel voor het primair als voortgezet onderwijs.

Hoe zit het met zwangerschapsverlof in het onderwijs?

‘Deze video is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar https://eenmeesterinleren.nl/zwangerschapsverlof-ouderschapsverlof-onderwijs/‘

Zwangerschapsverlof is bedoeld om rust en bescherming te bieden aan zwangere vrouwen in de aanloop naar en na de bevalling. In de onderwijssector zijn deze rechten vastgelegd in de collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) en volgen ze de algemene Nederlandse wetgeving.

Hoeveel weken zwangerschapsverlof in het onderwijs?

De standaardduur van het zwangerschapsverlof is minimaal 16 weken. Dit is opgebouwd uit een deel zwangerschapsverlof vóór de bevalling en een deel bevallingsverlof na de geboorte van het kind. Het zwangerschapsverlof kan ingaan tussen 6 tot 4 weken voor de uitgerekende bevallingsdatum.

Hoeveel weken zwangerschapsverlof in 2023?

Voor 2023 blijft de duur van het zwangerschapsverlof gelijk aan de algemene richtlijnen: minimaal 16 weken. Dit kan variëren afhankelijk van individuele situaties, zoals een vroeggeboorte of zwangerschap van een meerling. Bij een meerlingzwangerschap wordt het verlof uitgebreid tot 20 weken.

Wat als zwangerschapsverlof in vakantie valt?

Wanneer het zwangerschaps- of bevallingsverlof samenvalt met schoolvakanties, is er recht op compensatie. Dit betekent dat het verlof op een later moment alsnog kan worden opgenomen, in overleg met de werkgever. Deze regeling geldt voor zowel het primair als het voortgezet onderwijs.

3. Ouderschapsverlof in het Onderwijs

In het Nederlandse onderwijs is het ouderschapsverlof een belangrijk onderwerp en kent diverse regelingen afhankelijk van het type onderwijs. Hieronder volgt een gedetailleerde uiteenzetting, gebaseerd op de meest recente informatie uit diverse bronnen.

1. Wat is ouderschapsverlof? Ouderschapsverlof is een regeling die ouders in staat stelt om tijdelijk minder te werken om tijd door te brengen met hun jonge kinderen. Dit verlof is van toepassing op kinderen tot 8 jaar en de specifieke regelingen kunnen variëren per onderwijssector.
2. Heb ik recht op 9 weken ouderschapsverlof? Ja, werknemers in het onderwijs hebben recht op ouderschapsverlof. Specifiek voor het eerste levensjaar van het kind zijn er 9 weken betaald ouderschapsverlof beschikbaar, waarbij 70% van het loon wordt doorbetaald.
3. Is ouderschapsverlof betaald in het onderwijs? In het primair onderwijs is er een regeling waarbij 415 uur (ongeveer 10 weken) van het totale ouderschapsverlof betaald wordt, met een loonpercentage van 75% als het verlof in het eerste levensjaar wordt opgenomen. In het voortgezet onderwijs zijn er vergelijkbare regelingen, waarbij 415 uur (ongeveer 11 weken) betaald wordt met een loonpercentage van 75% voor het verlof in het eerste levensjaar.
4. Hoe werkt 9 weken betaald ouderschapsverlof? Deze 9 weken moeten in het eerste levensjaar van het kind worden opgenomen. De uitkering is gelijk aan 70% van het dagloon. Als dit verlof niet volledig wordt opgenomen in het eerste jaar, kan het restant tegen een lager percentage (55%) worden gebruikt in de daaropvolgende jaren.
5. Hoe lang betaald ouderschapsverlof onderwijs? In het onderwijs varieert de duur van betaald ouderschapsverlof, maar de regeling staat toe dat een deel van het verlof betaald wordt tot een bepaalde grens, meestal rond de 10 tot 11 weken.
6. Hoeveel ouderschapsverlof krijg je per kind? In het onderwijs hebben werknemers recht op ouderschapsverlof voor elk kind tot het 8 jaar oud is. De totale duur en de hoeveelheid betaald verlof kunnen variëren afhankelijk van de onderwijssector.
7. Hoe lang mag je onbetaald ouderschapsverlof opnemen? Onbetaald ouderschapsverlof kan worden opgenomen totdat het kind 8 jaar oud is. De specifieke voorwaarden kunnen variëren per onderwijssector en type contract.
8. Kan je onbetaald verlof nemen in het onderwijs? Ja, onbetaald verlof is mogelijk in het onderwijs. De voorwaarden en duur van onbetaald verlof zijn vastgelegd in de relevante CAO’s voor de verschillende onderwijssectoren.

Deze regelingen zijn vastgelegd in de CAO’s voor het primair en voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs, en zijn bedoeld om ouders te ondersteunen in de zorg voor hun kinderen, vooral in het eerste levensjaar. De regelingen beogen een evenwichtige verdeling van zorgtaken tussen ouders te bevorderen en tegelijkertijd hun professionele loopbaan te ondersteunen.

Deze informatie is samengesteld op basis van bronnen zoals de Algemene Onderwijsbond, PO-Raad, Ambtenarensalaris.nl, FNV en Voion. voor de exacte regelingen en of vragen kun je je het beste tot de werkgever of een van deze organen richten.

4. Wat zijn de Overeenkomsten en Verschillen tussen de CAO VO, CAO PO en CAO MBO?

De collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) voor het voortgezet onderwijs (VO), primair onderwijs (PO) en middelbaar beroepsonderwijs (MBO) kennen verschillende regelingen met betrekking tot zwangerschaps- en ouderschapsverlof. Hoewel ze vergelijkbare doelen hebben, zoals het ondersteunen van werkende ouders, zijn er enkele belangrijke verschillen en overeenkomsten.

Overeenkomsten

1. Betaald Ouderschapsverlof: Alle drie de CAO’s bieden een vorm van betaald ouderschapsverlof. Dit is in lijn met de landelijke wetgeving, waarbij ouders in het eerste levensjaar van het kind voor een deel van het ouderschapsverlof recht hebben op een doorbetaling van het salaris.
2. Doel van de Verlofregelingen: De verlofregelingen in alle drie de sectoren zijn ontworpen om de balans tussen werk en privé te ondersteunen, met speciale aandacht voor de zorg en welzijn van jonge kinderen.

Verschillen

1. Duur en Percentage van de Doorbetaling:
   • In het PO hebben medewerkers recht op in totaal 1040 uur ouderschapsverlof, waarvan 415 uur (ongeveer 10 weken) betaald wordt tegen 75% van het loon, mits opgenomen in het eerste levensjaar van het kind​​.
   • In het VO hebben werknemers recht op 830 uur ouderschapsverlof per kind, waarvan 415 uur (zo’n 11 weken) betaald wordt, ook tegen 75% van het loon voor het verlof in het eerste levensjaar​​.
   • In het MBO geldt een vergelijkbare regeling als in het VO, met recht op maximaal 830 uur ouderschapsverlof per kind, waarvan een deel betaald wordt​​.
2. Regelingen voor Zwangerschapsverlof:
   • De regelingen voor zwangerschapsverlof kunnen ook enigszins verschillen tussen de sectoren, voornamelijk in hoe ze zijn geïmplementeerd en de specifieke voorwaarden die eraan verbonden zijn. De basisregelingen komen echter grotendeels overeen met de nationale wetgeving.
3. Specifieke Voorwaarden en Uitzonderingen:
   • Elke CAO kan specifieke voorwaarden of uitzonderingen bevatten die betrekking hebben op de manier waarop verlof kan worden opgenomen, de timing van het verlof, en andere gerelateerde kwesties.

Deze vergelijking laat ziendat, hoewel de basisprincipes van zwangerschaps- en ouderschapsverlof overeenkomen in de verschillende onderwijssectoren, de specifieke details en voorwaarden variëren. Het is belangrijk voor werknemers in het onderwijs om de specifieke regels en voorwaarden van hun sector goed te begrijpen om optimaal gebruik te kunnen maken van de beschikbare verlofregelingen.

5. Is er ook zwangerschaps en ouderschapsverlof voor mannen?

In het Nederlandse onderwijssysteem, net als in andere sectoren, zijn er specifieke regelingen voor zwangerschaps- en ouderschapsverlof voor mannen. Deze regelingen zijn vastgelegd in de collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) voor het primair onderwijs (PO), voortgezet onderwijs (VO) en middelbaar beroepsonderwijs (MBO).

Specifieke Regelingen in de CAO’s PO, VO en MBO

1. Geboorteverlof (Partnerverlof)
   • In het onderwijs hebben mannen, net als in andere sectoren, recht op standaard geboorteverlof, ook bekend als partnerverlof. Dit verlof is gelijk aan de arbeidsduur van één week en kan flexibel worden opgenomen binnen vier weken na de geboorte van het kind​​​​.
2. Aanvullend Geboorteverlof
   • Vanaf 1 juli 2020 kunnen mannen hun geboorteverlof uitbreiden met aanvullend geboorteverlof. Dit verlof duurt maximaal vijf weken en kan worden opgenomen binnen zes maanden na de geboorte van het kind. Tijdens dit aanvullende verlof ontvangt de man een uitkering van het UWV ter hoogte van 70% van het dagloon​​​​.
3. Ouderschapsverlof
   • Ouderschapsverlof is ook beschikbaar voor mannen in het onderwijs. Dit verlof duurt maximaal 26 keer het aantal werkuren dat in het contract staat en kan worden opgenomen totdat het kind 8 jaar oud is. De specifieke voorwaarden en duur kunnen afhangen van de sector-specifieke CAO’s​​.
4. CAO-specifieke Regelingen
   • Hoewel de basisprincipes van geboorte- en ouderschapsverlof overeenkomen in de verschillende onderwijssectoren, kunnen de details en voorwaarden variëren per CAO. Bijvoorbeeld, in sommige CAO’s kunnen er afwijkende afspraken zijn gemaakt over de duur en voorwaarden van het verlof.

Het is belangrijk voor mannen die werkzaam zijn in het onderwijs om de specifieke regels en voorwaarden van hun sector goed te begrijpen. Deze regelingen zijn bedoeld om de balans tussen werk en privéleven te ondersteunen en de betrokkenheid van mannen bij de zorg voor hun jonge kinderen te bevorderen.

Voor gedetailleerde informatie over de regelingen in het onderwijs, is het aan te raden de websites van de Rijksoverheid, de Algemene Onderwijsbond, en relevante CAO-teksten te raadplegen. Deze bieden uitgebreide uitleg en voorwaarden met betrekking tot geboorte- en ouderschapsverlof voor mannen in het onderwijs.

‘Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!‘