Zelfdeterminatietheorie uitgelegd – Autonomie, Competentie en Relatie volgens Deci en Ryan

In deze video leer je wat de zelfdeterminatietheorie (ZDT) inhoudt en hoe je als docent de drie basisbehoeften – autonomie, competentie en relatie – kunt herkennen en stimuleren. De theorie van Deci en Ryan vormt een krachtig kader voor het begrijpen van motivatie in het onderwijs.

Wat je leert in deze video

• Wat de drie psychologische basisbehoeften zijn volgens de zelfdeterminatietheorie
• Hoe autonomie, competentie en relatie bijdragen aan intrinsieke motivatie
• Hoe je als leraar deze principes inzet voor effectieve motivatie in de klas

Kernsamenvatting

De zelfdeterminatietheorie (ZDT), ontwikkeld door Deci en Ryan, biedt een psychologisch raamwerk om motivatie in het onderwijs te begrijpen en te versterken. De drie basisbehoeften die centraal staan zijn autonomie (zelf keuzes kunnen maken), competentie (vertrouwen in eigen kunnen), en relatie (verbondenheid met anderen).

Wanneer leerlingen zich autonoom, bekwaam en verbonden voelen, neemt hun intrinsieke motivatie sterk toe. Dit leidt tot betere leerresultaten, meer betrokkenheid en persoonlijke groei. In deze video zie je hoe je deze elementen praktisch inzet in je klas.

De ZDT vormt bovendien de basis voor het stimuleren van flow, eigenaarschap en zelfregulerend leren. Een onmisbaar model voor elke leraar die bewust wil werken aan motiverend onderwijs.

📚 Koppeling aan de generieke kennisbasis

Domein A – De school als leeromgeving → didactisch handelen van de docent
Subdomein A5 – Hanteren van doelen
Kernconcepten: A5.5 – Begeleiden in verschillende leeromgevingen, A5.6 – Klassenmanagement

📖 Lees ook het uitgebreide artikel over de zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan.