De 4 Feedbackstadia van Popta: ‘handvatten voor een effectieve feedbackstatement!’
Auteur: Basten Berg en Isabel Spruijt
Gepubliceerd: 21 november 2024
‘Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.‘
Inhoudsopgave
- Wat is het feedbackmodel van Popta?
- Hoe formuleer je feedback in een feedbackstatement?
- Een goed feedbackstatement in de onderwijspraktijk!
Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek voor leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in vier stadia van feedback van Van Popta.
Bron: x.com
Na het lezen van dit artikel ken je de stadia en bijbehorende stadia, kun je deze inzetten om zelf betere feedback te geven en de hoogwaardige peerfeedback vorm te geven!
Vanuit mijn achtergrond als leraar biologie, onderwijskundige en lerarenopleider schrijf ik artikelen en maak ik video’s om fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën, geordend per thema en een groep collega’s om samen mee te leren.
1. Wat is het feedbackmodel van Popta?
Onderzoek van Esther van Popta wijst uit dat er vier stadia zijn waaraan feedback moet voldoen om te zorgen dat er zoveel mogelijk geleerd wordt door zowel de feedbackontvanger als de feedbackgever. De vier stadia zijn het geven van een evaluatief oordeel, verbetersuggesties, een verklaring en een theoretisch concept. Ik leg de stadia in de volgende paragrafen één voor één uit.
Bron: youtube.com
Op de afbeelding zie je het volledige online peerfeedback model van Popta. In dit artikel ga ik in op de vier stadia van feedback uit het model. De stadia kunnen houvast bieden bij het geven van feedback op inhoud en zijn daarmee ook bruikbaar in de context van feedback van leraren aan leerlingen. Door de stadia te gebruiken geef je inhoudelijk sterke feedback. In de uitleg spreek ik steeds over een leerling als feedback gever, omdat het model eigenlijk over peerfeedback gaat, maar dit kan dus ook een leraar zijn. Verder kan de feedback betrekking hebben op een presentatie, een workshop, maar ook andere producten. In dit artikel spreek ik daarom steeds over producten.
‘Deze video is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar https://eenmeesterinleren.nl/feedbackmodel-van-popta/‘
2. Hoe formuleer je feedback in een feedbackstatement?
De vier stadia zijn het geven van een evaluatief oordeel, verbetersuggesties, een verklaring en een theoretisch concept. Ik ga verder op de stadia in onder de afbeelding.
Stadium 1 is een evaluatief oordeel
De leerling beoordeelt het werk van hun medeleerlingen en vormt een beoordelend oordeel over het product van de medeleerling. Dit stadium gaat eigenlijk vanzelf door een proces dat natural comparison genoemd wordt (of in het Nederlands: natuurlijke vergelijking). Hierbij kijk je dus naar overeenkomsten en verschillen en vergelijkt dit (bijna automatische) met je eigen werk of eigen referentiekader. Een vraag die hierbij kan helpen is: wat vind je ervan? Oordeel of iets goed/slecht is.
Stadium 2 is een verbetersuggestie
De leerling denkt na over manieren om het product te verbeteren en formuleert een suggestie ter verbetering van het product van de medeleerlingen. Vragen die hierbij kunnen helpen zijn: wat zou er beter kunnen? Op welke wijze zou ik het verbeteren? Hoe kan ik de maker verder helpen? De verbetersuggesties kunnen zowel gedaan worden op het product als geheel als op deelproducten.
De eerste twee stadia worden door leerlingen vaak als eenvoudig ervaren. Het wordt moeilijker vanaf stadium 3.
Stadium 3 is een verklaring
De leerling geeft een verklaring voor de verbetersuggestie uit Stadium 2. Vragen die hierbij kunnen helpen zijn: Waarom vind je dit? Waarom zou iemand de verbetersuggestie moeten oppakken? Waarom leidt de verbetersuggestie eigenlijk tot een verbetering? Leerlingen vinden dit vaak lastig omdat ze in dit stadium gedwongen worden om na te denken over de stof en deze te begrijpen om zo tot een verklaring te komen.
Stadium 4 is een theoretisch concept
Hierbij onderbouwt de leerling zijn of haar verklaring uit stadium drie met een persoonlijke verwijzing of relevante theorie. Vragen die hierbij kunnen helpen zijn: Waarom is mijn verklaring juist? Kun je verwijzen naar bronnen die je verbetersuggestie ondersteunen? Welke wetenschapper of welke bron zegt hetzelfde als ik in stadium 2 en 3?
Feedback statement
Deze vier stadia worden gebundeld in een zogenaamd feedback statement voor de maker van het product. Hieronder zie je een voorbeeld van een uitgewerkt feedbackstatement.
3. Een goed feedbackstatement in de onderwijspraktijk!
Ik illustreer de stadia kort, aan de hand van een voorbeeld! Stel dat iemand feedback geeft op een boekverslag. Het feedbackstatement luidt als volgt:
“Goed werk! Maar je kunt nog wel het beoordelingsmodel nog eens goed nalopen op alle punten, je mist nog wat over het onderdeel persoonsbeschrijvingen. Via deze link vind je het formulier op de leeromgeving. Succes met het afronden. PS: Het feedbackformulier helpt je om te scoren op alle onderdelen van het product.”
Popta zou het volgende kunnen zeggen over de feedback gebaseerd op haar model. Het evaluatieve oordeel is: goed werk. De verbetersuggestie is: je kunt het beoordelingsmodel gebruiken. De verklaring is: je mist nog wat in het onderdeel persoonsbeschrijvingen. Het theoretisch concept is: het beoordelingsmodel.
Samenvattend
Het gebruik van de stadia tijdens het geven van peerfeedback heeft ook een leereffect voor leerlingen die de feedback geven! Dit komt doordat het geven van feedback automatisch zorgt voor het formuleren van interne feedback op het eigen werk. Dit is belangrijk om je te realiseren wanneer je peerfeedback inzet in je onderwijspraktijk omdat soms wordt gedacht dat de goede leerlingen minder hebben aan het geven en ontvangen van peerfeedback.
Door de vier stadia te doorlopen komt feedback verder dan ‘ik vond het wel goed’, kun je het oordeel inhoudelijk beargumenteren en de ontvanger kan direct gericht met de feedback aan de slag!
Esther van Popta ontwikkelde ook zeven succesfactoren voor effectieve peerfeedback. Lees voor meer informatie ook het artikel over de zeven succesfactoren voor peerfeedback
Op zoek naar praktische kennis over onderwijs en
een betrokken groep collega’s om samen mee te leren?
“Al je vragen over onderwijs, leren en lesgeven snel en op een pek beantwoord door
collega’s en andere experts”
‘Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!‘