Zone van Naaste Ontwikkeling van Lev Vygotsky
Auteur: Basten Berg
Gepubliceerd: 26/november/2023
Redacteur: Gezocht
“Wil je dit artikel redigeren? Dat kan! Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.”
Inhoudsopgave
- Wat is Vygotsky’s constructivistische Visie op Leren?
- Wat is Handelingspsychologie?
- Welke Drie Zones van Ontwikkeling onderscheid Vygotsky?
- Wat is de zone van actuele ontwikkeling?
- Wat is de zone van naaste ontwikkeling?
- Wat is de frustratiezone?
- Conclusie: Zone van naaste ontwikkeling in de Onderwijspraktijk
Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in de Zone van Naaste Ontwikkeling (ZNO) van Lev Vygotsky. Vanuit mijn achtergrond als biologie leraar, onderwijskundige en lerarenopleider schijf ik artikelen en maak ik video’s fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op onze community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën geordend per thema en een groep onderwijsprofessionals waar je je inhoudelijke vragen aan kunt stellen.
“Deze video is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar http://www.eenmeesterinleren.nl/naam-artikel”
1. Wat is Vygotsky’s constructivistische Visie op Leren?
Vygotsky stelde dat leren een sociaal proces is. Hij onderscheidde lagere mentale processen, zoals basale gedragingen, van hogere mentale processen die ontstaan uit interactie en taalgebruik. Deze hogere processen vormen de basis voor het ontwikkelen van kennis en begrip. Dit wordt ook wel gezien als Handelingspsychologie.
2. Wat is Handelingspsychologie?
Een klein uitstapje om enige begripsverwarring weg te nemen. Vygotsky wordt geschaard onder de leertheorie het constructivisme omdat in lerende in zijn theorie zelf betekenisverlenen aan hun omgeving waarbij centrale processen een belangrijke rol spelen. Vanwege de centrale rol van het handelen wordt de theorie van Vygotsky ook wel handelingspsychologie genoemd.
3. Welke Drie Zones van Ontwikkeling onderscheid Vygotsky?
In het model van de zone van ontwikkeling beschrijft Vygotsky de rol van het onderwijs in het leerproces van kinderen. Het model kent drie verschillende zones van ontwikkeling zoals je in de afbeelding hiernaast kunt zien. De zones zijn: de zone van actuele ontwikkeling, de zone van naaste ontwikkeling en de frustratiezone.
“Deze afbeelding is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar http://www.eenmeesterinleren.nl/naam-artikel”
4. Wat is de zone van actuele ontwikkeling?
In de zone van actuele ontwikkeling is de leerling zelf in staat de leertaak uit te voeren zonder enige vorm van hulp. Hier worden dan ook geen nieuwe dingen geleerd. Wel kunnen in deze zone vaardigheden getraind worden.
Taken in deze fase kunnen verveling oproepen met ordeproblemen als gevolg.
5. Wat is de zone van naaste ontwikkeling?
In de zone van naaste ontwikkeling vindt het leren plaats. Leerlingen kunnen een leertaak wel maar hebben hulp van andere nodig. Dit kan een docent, een peer of iemand anders zijn zolang de interactie bijdraagt aan het ontwikkelen van kennis of begrip. Vygotsky noemt deze persoon de significant other.
6. Wat is de frustratiezone?
In de frustratiezone zit alle kennis en vaardigheden die nog te complex is. Het gat tussen wat een leerling kan en weet en wat hij moet doen is te groot. Er wordt dan ook niet geleerd. Taken in de frustratiezone leiden vaak tot, je geloof het niet, frustratie ☺ of ander ontwijkend gedrag met ordeverstoring tot gevolg. Let als docent goed op je of het ordeproblemen wel aan de juiste zone toewijst. Als jij als docent denkt dat een taak te moeilijk is maar hij is eigenlijk te makkelijk. Dan kan het zo zijn dat je een te makkelijke taak nog makkelijker maakt om het probleem op te lossen en werkt je interventie averechts.
7. Conclusie: Zone van naaste ontwikkeling in de Onderwijspraktijk
Het is van belang dat je jouw onderwijspraktijk zo inricht dat alle leerlingen zich in de zone van naaste ontwikkeling bevinden. Om dat goed te doen is het belangrijk dat je voortdurend moet inschatten waar je leerlingen zitten in het leerproces, zodat je de leerdoelen en leeractiviteiten daarop af kan stemmen. Dit voorkomt ordeproblemen door verveling of frustratie en het bevordert ook de motivatie. Bekijk voor meer informatie over motivatie de video’s die hierover gaan.
Als het lukt om leerlingen in de zone van naaste ontwikkeling te krijgen is er binnen deze zone nog de taak om leerlingen te begeleiden. De leerling voert de leertaak immers uit met hulp. Begeleiden in de zone ontwikkeling kan door middel van Scaffolding. Scaffolding is het bieden van hulp om het gat tussen wat een leerling al kan en wat nog niet te overbruggen. Het begrip scaffolding wordt uitgebreider toegelicht in het artikel: Scaffolding van Lev Vygotsky . Het is als docent van belang om leerlingen te begeleiden, zodat zij de stap van de zone van naaste ontwikkeling naar de zone van actuele ontwikkeling kunnen maken en de taak zelfstandig kunnen uitvoeren.
Een leven lang lesgeven doen docenten samen.
Al je vragen over onderwijs, leren en lesgeven snel en op een pek beantwoord door
collega’s en andere experts.
“Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!”