ERK een Taxonomie voor de Talen: Leerdoelen voor Talenonderwijs.
Auteur: Basten Berg
Gepubliceerd: 10 september 2024
Redacteur: Gezocht
‘Wil je dit artikel redigeren? Dat kan! Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.‘
Inhoudsopgave
- Wat is het ERK?
- Welke beheersingsniveaus kent het ERK?
- Wat zijn ‘can do statements’ in het ERK?
- Wat is de ‘Can Do-zoeker’ van het SLO?
- Het Belang van Strategieën in het ERK
- Conclusie: Hoe kun je het ERK gebruiken om taalonderwijs te verbeteren?
Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek voor leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in de Taxonomie voor de Talen het ERK
Vanuit mijn achtergrond als leraar biologie, onderwijskundige en lerarenopleider schrijf ik artikelen en maak ik video’s om fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën, geordend per thema en een groep collega’s om samen mee te leren.
1. Wat is het ERK?
Het Europese Referentiekader voor Talen (ERK) is een taxonomie die speciaal is ontworpen voor het categoriseren van taalvaardigheden in verschillende beheersingsniveaus. Een taxonomie is een systematisch classificatiesysteem dat helpt bij het indelen van leerdoelen op basis van complexiteit. Door een taxonomie te gebruiken, zoals het ERK, kunnen docenten leerdoelen op het juiste niveau formuleren. Dit vormt de basis voor het opzetten van lessen, toetsen en het evalueren van leerresultaten. Het niet gebruiken van een taxonomie kan leiden tot het stellen van leerdoelen op een onjuist niveau, wat het leerproces kan belemmeren.
‘Deze video is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar ‘https://eenmeesterinleren.nl/naam_artikel’
2. Welke beheersingsniveaus kent het ERK?
Het ERK deelt de taalbeheersing op in zes niveaus, die variëren van basisgebruiker (A-niveau) tot vaardige gebruiker (C-niveau). Elk niveau beschrijft wat een leerling moet kunnen om dat niveau te behalen. De niveaus zijn als volgt onderverdeeld:
Niveau A1: De Doorbraak
De leerling bezit basiskennis van de taal en kan bekende dagelijkse uitdrukkingen en eenvoudige zinnen begrijpen en gebruiken.
Niveau A2: De Tussenstap
De leerling begrijpt veelgebruikte uitdrukkingen en kan gesprekken voeren over alledaagse zaken zoals familie, winkelen en werk.
Niveau B1: De Drempel
De leerling kan ervaringen, gebeurtenissen, dromen en verwachtingen beschrijven en zijn of haar mening duidelijk maken over alledaagse zaken.
Niveau B2: Het Uitzicht
Op dit niveau kan de leerling de hoofdlijnen van complexe teksten begrijpen en deelnemen aan spontane gesprekken. Ook kan de leerling heldere en gedetailleerde teksten schrijven.
Niveau C1: Effectieve Operationele Vaardigheid
De leerling kan zichzelf vloeiend en spontaan uitdrukken, en gebruikt de taal flexibel en effectief voor sociale, academische en professionele doeleinden.
Niveau C2: Beheersing
De leerling begrijpt alles wat hij of zij hoort of leest zonder moeite. Het taalgebruik is vloeiend, precies en genuanceerd, ook in complexe situaties.
Aanvullende niveaus A2+ en B1+
Naast deze zes hoofdniveaus, bestaan er aanvullende aanduidingen zoals A2+ en B1+, die aangeven dat een leerling al enkele vaardigheden van het volgende niveau beheerst, maar nog niet volledig.
3. Wat zijn ‘can do statements’ in het ERK?
Het ERK beschrijft per niveau wat een taalgebruiker kan doen met behulp van zogenaamde can do statements. Deze statements geven duidelijk aan welke taken en taalactiviteiten een persoon op een bepaald niveau beheerst. Ze zijn onderverdeeld in vier taalvaardigheidsgebieden: receptief, productief, interactie en mediation.
Wat zijn de vier categorieën van taalvaardigheid in het ERK?
- Mediation: Het overdragen van informatie via tekst of andere communicatievormen. Dit is een relatief nieuw concept in het talenonderwijs.
- Receptief: Bevat activiteiten zoals luisteren, kijken en lezen.
- Productief: Richt zich op spreken en schrijven.
- Interactie: Gaat over mondelinge, schriftelijke en online interacties.
Voorbeeld van Can Do Statements
Een voorbeeld van een can do statement voor niveau A2 is: “Je kunt chatten over wat je hebt gedaan in het weekend.” Voor niveau B2 zou een can do statement kunnen zijn: “Je kunt de hoofdlijnen van een verhaal begrijpen en volgen.”
5. Wat is de ‘Can Do-zoeker’ van het SLO?
Op de website van SLO is een handige tool beschikbaar: de Can Do-zoeker. Deze tool stelt docenten in staat om eenvoudig can do statements te vinden die passen bij specifieke taalniveaus en vaardigheden. Je kunt bijvoorbeeld zoeken op activiteiten zoals lezen, luisteren, schrijven, spreken, interactie en mediation. Daarnaast kun je ook zoeken op taalcompetenties zoals de juistheid, rijkdom of gepastheid van taalgebruik op verschillende ERK-niveaus.
De Can Do-zoeker biedt een overzicht van relevante can do statements en maakt het mogelijk om de resultaten op te slaan als Excel- of PDF-documenten, wat bijzonder handig is voor lesvoorbereidingen en toetsontwikkeling.
4. Het Belang van Strategieën in het ERK
Naast de beschrijvingen van taalvaardigheden, biedt het ERK ook inzicht in de strategieën die leerlingen gebruiken om te communiceren. Deze strategieën helpen leerlingen bijvoorbeeld om herhaling te vragen wanneer zij een woord niet begrijpen. Het is belangrijk om niet alleen te weten wat een leerling kan, maar ook hoe zij bepaalde taalvaardigheden toepassen en welke strategieën ze gebruiken om communicatie te verbeteren.
6. Conclusie: Hoe kun je het ERK gebruiken om taalonderwijs te verbeteren?
Het ERK biedt niet alleen een raamwerk voor het vaststellen van taalniveaus, maar ook voor het ontwikkelen van strategieën om leerdoelen te bereiken. Zo kunnen docenten met behulp van de can do statements duidelijk vaststellen wat hun leerlingen moeten kunnen op een specifiek niveau. Bovendien zijn er diverse tools beschikbaar, zoals de can do-zoeker van SLO, waarmee je per niveau en per taalactiviteit de relevante can do statements kunt vinden.
Het Europese Referentiekader voor Talen is een krachtige tool voor het categoriseren van taalvaardigheden en het inzichtelijk maken van de taalontwikkeling van leerlingen. Door gebruik te maken van de verschillende niveaus en can do statements, kunnen docenten effectief onderwijs vormgeven, toetsen en evalueren. Het ERK helpt bij het stellen van realistische leerdoelen en biedt een duidelijk overzicht van de stappen die nodig zijn om taalvaardigheden te ontwikkelen.
Wil je meer weten over het ERK en hoe je dit kunt toepassen in jouw onderwijspraktijk? Bezoek dan de Can Do-zoeker van het SLO.
Op zoek naar praktische kennis over onderwijs en
een betrokken groep collega’s om samen mee te leren?
“Al je vragen over onderwijs, leren en lesgeven snel en op een pek beantwoord door
collega’s en andere experts”
‘Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!‘