Seksuele Ontwikkeling bij Adolescenten

Auteur: Basten Berg
Gepubliceerd: 23/februari/2024
Redacteur: Gezocht
‘Wil je dit artikel redigeren? Dat kan! Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.‘

Inhoudsopgave

1. Inleiding Seksuele Ontwikkeling
2. Identiteitsontwikkeling en Seksuele Ontwikkeling
3. Veranderende Opvattingen over Seksualiteit
4. Romantiek en Relaties bij Adolescenten
5. Biologische en Culturele Variabelen
6. Gender en Genderidentiteit
7. Het Belang van Onderwijs in Seksuele Ontwikkeling
8. Seksuele ontwikkeling in de onderwijspraktijk

Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in Seksuele Ontwikkeling bij Adolescenten. Vanuit mijn achtergrond als biologie leraar, onderwijskundige en lerarenopleider schijf ik artikelen en maak ik video’s fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën geordend per thema en een groep onderwijsprofessionals waar je je inhoudelijke vragen aan kunt stellen.

1. Inleiding Seksuele Ontwikkeling

In dit artikel ga ik in op de seksuele ontwikkeling bij adolescenten. De seksuele ontwikkeling is voor iedere adolescent een ingrijpend en spannend proces. Het lichaam verandert, gevoelens veranderen, en de adolescent heeft veel vragen zoals wie ben ik? wat ben ik? en hoe ben ik dat? De seksuele ontwikkeling heeft daarom sterke invloed op de identiteitsontwikkeling.

‘Deze video is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar ‘https://eenmeesterinleren.nl/seksuele-ontwikkeling/‘

2. Identiteitsontwikkeling en Seksuele Ontwikkeling

Door verandering van het lichaam en veranderende gevoelens is de adolescent erg zoekende naar “wie ben ik”. Dit heeft gevolgen voor alle vier de aspecten van het identiteitsbesef: namelijk continuïteit, herkenning, en erkenning van vrijheid in afhankelijkheid en toekomstperspectief, zoals in het artikel over de identiteitsontwikkeling besproken.

3. Veranderende Opvattingen over Seksualiteit

Opvattingen over seksualiteit zijn in de loop van de eeuw behoorlijk veranderd. Naaktheid was eerder totaal geen taboe, maar in de 16de eeuw kwam daar verandering in. In de 18e en 19e eeuw was naaktheid en seksualiteit met een sfeer van taboes omgeven. Voorlichting over seksualiteit stond eerder uit duidelijk maken dat zelf-bevrediging verboden, onzedelijk en schadelijk was. Vanaf de 20e eeuw vond de geleidelijke afbraak plaats van het taboe op seksualiteit, mede door kunstenaars die het voortouw namen, met name in de jaren zestig werden veel taboes doorbroken.

4. Romantiek en Relaties bij Adolescenten

Uit een studie onder dertienhonderd jongeren blijkt dat adolescenten vandaag de dag veel meer bezig zijn met romantiek en relaties dan met seks. Adolescenten tussen de 13 en 18 jaar zijn romantisch en lang niet zo losbandig als vaak wordt gedacht. Voor de meeste jongeren vindt seks plaats binnen een relatie. Op de website van de Rutgers Stichting kan je elk jaar de meest recente cijfers opvragen rondom de seksuele ontwikkeling van adolescenten.

5. Biologische en Culturele Variabelen

De seksuele ontwikkeling kan je onderscheiden in twee variabelen: namelijk biologische variabele, genaamd sekse, en het culturele variabele, genaamd gender. De eerste biologische variabele begint wanneer het lichaam begint te veranderen bij kinderen: de puberteit. De puberteit is een van de onderdelen van de adolescentiefase. Gemiddeld begint een meisje met de puberteit rond 10,7 jaar en bij jongens is de gemiddelde leeftijd 11,5 jaar. De biologische veranderingen en de verschillen tussen adolescenten, vooral de verschillen tussen jongens en meisjes, worden veroorzaakt door de hypofyse. Lees voor meer informatie ook her artikel over ‘de werking van de hersenen‘

6. Gender en Genderidentiteit

Naast de biologische variabele heb je de culturele variabele, genaamd gender. Gender staat voor de culturele invulling van het geslachtsverschil. Gender is een ordeningsprincipe in ons maatschappelijk leven dat terug te vinden is in symbolen, sociale instituties, en theorieën. Adolescenten zijn op zoek naar hun genderidentiteit, wat verwijst naar het besef van man of vrouw zijn of juist geen van beide.

7. Het Belang van Onderwijs in Seksuele Ontwikkeling

Als docent is het belangrijk in de lessen en mentorlessen onderwerpen te bespreken die gaan over relaties en seksualiteit. De mentor kan bijvoorbeeld keuzeproblemen waarin jongeren te maken krijgen aankaarten en laten verhelderen. Onderwerpen waarover gesproken kan worden zijn bijvoorbeeld goed contact leggen, veilig vrijen, en het bespreekbaar maken van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

8. Seksuele ontwikkeling in de onderwijspraktijk

In deze video is de focus gelegd op de complexiteit van de seksuele ontwikkeling bij jongeren, belicht vanuit zowel de biologische dimensie (‘sekse’) als de culturele perspectieven (‘gender’). Het belang van deze ontwikkeling voor de identiteitsvorming van adolescenten kan niet worden onderschat, waarbij de verstrengeling van biologische veranderingen en culturele verwachtingen een centrale rol speelt in hun zelfperceptie en groei.

Als afsluiting van dit thema willen we benadrukken dat docenten een cruciale rol spelen in de begeleiding van jongeren door deze turbulente fase. De verantwoordelijkheid van een docent strekt zich uit van het verstrekken van accurate en respectvolle voorlichting over seksuele gezondheid tot het bevorderen van een omgeving waarin alle leerlingen zich veilig en gerespecteerd voelen, ongeacht hun seksuele oriëntatie of genderidentiteit.

Docenten kunnen deze ondersteuning bieden door middel van diverse activiteiten, zoals het organiseren van discussies die ruimte bieden voor vragen en zorgen van studenten, het integreren van lesmateriaal dat een breed spectrum van seksuele en genderdiversiteit weerspiegelt, en het faciliteren van toegang tot betrouwbare bronnen en ondersteunende diensten. Bovendien is het essentieel dat docenten zichzelf uitrusten met de kennis en vaardigheden om gevoelige onderwerpen op een inclusieve en empathische wijze te behandelen, waarmee ze de basis leggen voor een schoolcultuur die diversiteit viert en iedere leerling in staat stelt om met vertrouwen en trots hun eigen unieke identiteit te ontwikkelen.

‘Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!‘