Ecologische systeemtheorie van Urie Bronfenbrenner

Auteur: Basten Berg
Gepubliceerd: 22/februari/2024
Redacteur: Gezocht
‘Wil je dit artikel redigeren? Dat kan! Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.‘

Inhoudsopgave

1. Wat is het ecologisch model van Bronfenbrenner?
2. Wat is het Micro systeem?
3. Wat is een meso systeem?
4. Wat is het exosysteem systeem?
5. Wat is het macrosysteem systeem?
6. Wat is het tijdsysteem systeem?
7. Wat is de ecologische Pedagogiek?
8. Samenvatting Ecologische systeemtheorie

Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in ecologische systeemtheorie van Bronfenbrenner (ook wel de bronfenbrenners ecologisch model genoemd). Vanuit mijn achtergrond als biologie leraar, onderwijskundige en lerarenopleider schijf ik artikelen en maak ik video’s fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën geordend per thema en een groep onderwijsprofessionals waar je je inhoudelijke vragen aan kunt stellen.

1. Wat is het ecologisch model van Bronfenbrenner?

Hoe wordt de ontwikkeling van een individu eigenlijk beïnvloed door de sociale omgeving? De ecologische systeemtheorie is een van de theorieën die hier een antwoord op geeft. Dit artikel gaat in op de ecologische systeemtheorie van Urie Bronfenbrenner en leg ik uit wat deze theorie inhoudt.

De ecologische systeemtheorie stelt dat de omgeving waarin je opgroeit, invloed heeft op elk facet van je leven. De theorie wordt vaak uitgebeeld in een model, en dat model plaatst het individu in het midden, omringd door allerlei lagen. De eerste laag, dicht bij de kern van het model, bevat de meest directe invloeden. Hoe verder je van de kern komt, hoe abstracter de invloeden worden. Dit betekent niet dat de abstractere lagen minder invloed uitoefenen, maar dat je er zelf weinig invloed op hebt. Daarnaast hangen de verschillende lagen met elkaar samen en hebben ze ook invloed op elkaar.

Bronfenbrenner verdeelde de omgeving van een individu in vijf verschillende lagen: het microsysteem, het mesosysteem, het exosysteem, het macrosysteem, en het chronosysteem (ook wel het tijdsysteem genoemd). Het model lijkt op een ui met schillen. In het midden van het model, de kern van de ui, zie je het individu. Laten we eerst eens kijken naar de kern van het model: het individu heeft een aantal kenmerken, zoals leeftijd, geslacht, gezondheid, en sport.

Om de systemen in dit artikel uit te leggen, gebruiken we het voorbeeld van Kevin. Als we naar hem kijken als individu, zien we dat hij 15 jaar is, op de havo zit, een jongen is, en ADHD heeft. Om het individu heen zit de eerste laag, het microsysteem. Het microsysteem is het systeem dat het dichtst bij het individu staat en waarmee hij in direct contact staat. Het gaat echt om de directe omgeving van een individu, bijvoorbeeld de gezinssituatie of de school. Denk aan docenten en klasgenoten, de vrienden, maar ook de buurt waarin het individu opgroeit. Laten we de verschillende Ecologische systemen en het effect op Kevin verder bekijken..

‘Deze video is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar ‘https://eenmeesterinleren.nl/naam_artikel’

2. Wat is het Micro systeem?

De relaties in het microsysteem zijn wederkerig: jouw reactie op de mensen in je microsysteem heeft een effect op hoe zij jou behandelen. Als we kijken naar het microsysteem van Kevin, zien we hierin zijn gezinssamenstelling. Het gaat hierbij over de interactie die hij heeft met zijn ouders en broertje. Kevins school is ook onderdeel van het microsysteem. Hierin zijn zijn interacties met zijn docenten en klasgenoten belangrijk. In de buurt waarin hij opgroeit, heeft hij interactie met zijn buurtgenoten, met wie hij vaak voetbalt. De relatie met deze mensen kan positief of negatief zijn en dit kan dan ook een positieve of negatieve invloed hebben op je ontwikkeling.

3. Wat is een meso systeem?

De volgende laag is het mesosysteem. Hier gaat het om de relatie tussen de elementen uit het microsysteem. Deze relaties en interacties hebben invloed op het individu. In dit geval, bij Kevin, gaat het om de relatie met zijn ouders en de docenten op school. Zijn ouders zijn betrokken bij school en hebben een positieve relatie met zijn docenten. Kevin heeft ADHD en daardoor kan hij zich soms niet goed concentreren. Zijn ouders hebben om deze reden regelmatig contact met de mentor en proberen samen het beste uit Kevin te halen. Het gaat ook over de relatie tussen Kevins ouders en zijn vrienden. Deze band is minder goed; de ouders van Kevin vertrouwen zijn vrienden niet en hebben het idee dat ze een slechte invloed op hem hebben. Ze zien zijn vrienden liever niet over de vloer. En als Kevin ’s avonds wat leuks met zijn vrienden wil gaan doen, moet hij al om 9 uur thuis zijn. De relaties tussen contexten uit het microsysteem kunnen ook weer positief of negatief zijn. Als de relaties positief zijn, ondersteunen ze de ontwikkeling van een individu. Dat zie je bijvoorbeeld bij de samenwerking tussen Kevins ouders en de school.

4. Wat is het exosysteem systeem?

De volgende laag is het exosysteem. Deze laag is wat complexer. Het exosysteem bestaat uit zaken waar het individu zelf geen invloed op heeft, maar die wel een directe invloed hebben op de ontwikkeling. Als Kevins ouders besluiten te gaan scheiden, is dat een beslissing waar Kevin zelf geen invloed op heeft, maar deze beslissing heeft wel invloed op hem. In plaats van in één huis woont hij nu eigenlijk op twee plekken: de ene week bij zijn vader, de andere week bij zijn moeder. Deze scheiding kan een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling van Kevin. Kevin krijgt bijvoorbeeld last van sombere gevoelens, en deze sombere gevoelens hebben invloed op zijn ontwikkeling in andere gebieden, terwijl hij zelf geen invloed had op de keuze van zijn ouders.

5. Wat is het macrosysteem systeem?

Het macrosysteem is het breedste systeem. Hierbij gaat het om de maatschappij en cultuur waarin een individu opgroeit. In het geval van Kevin kunnen we bijvoorbeeld kijken naar de cultuur waarin hij opgroeit. Wij leven in een westerse, individualistische samenleving, waarin we het belangrijk vinden dat we opgroeien als unieke personen die naar eigen inzicht handelen. In Azië is de samenleving bijvoorbeeld veel collectiever. Dit heeft natuurlijk invloed op de manier waarop je ontwikkelt tot volwassene. Ook de economie heeft invloed. Bedenk je eens wat het effect is van het opgroeien in Nederland versus opgroeien in een derdewereldland. Deze voorbeelden zijn natuurlijk erg algemeen; je zou ook nog dieper kunnen kijken naar bijvoorbeeld de wetgeving, de waarden, en de gewoonten in de maatschappij.

6. Wat is het tijdsysteem systeem?

Het laatste systeem is het tijdsysteem, dat ook wel chronosysteem genoemd wordt. Dit systeem heeft eigenlijk twee betekenissen. Ten eerste is er de invloed die de geschiedenis uitoefent op het leven van nu, bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog of de uitvinding van het internet. In Kevins geval betekent dit dat hij altijd in contact staat met zijn vrienden doordat hij veel gebruikmaakt van sociale media. De tweede betekenis van het tijdsysteem gaat over het moment waarop bepaalde gebeurtenissen plaatsvinden. Belangrijke gebeurtenissen ervaren op jongere leeftijd hebben een andere impact dan wanneer je, bijvoorbeeld net zoals Kevin, vijftien jaar bent. Bij Kevin is dit bijvoorbeeld de scheiding van zijn ouders. Als hij bijvoorbeeld twee jaar was geweest bij de scheiding van zijn ouders, dan zou dat een heel andere invloed op hem hebben gehad dan nu op 15-jarige leeftijd.

7. Wat is de ecologische Pedagogiek?

In het hart van ecologische pedagogiek ligt het fundamentele begrip dat de ontwikkeling van een individu niet alleen wordt beïnvloed door directe interacties, maar ook door de complexe lagen van sociale en ecologische systemen waarin zij leven. Deze benadering vindt zijn oorsprong in de ecologische systeemtheorie van Urie Bronfenbrenner, een invloedrijk model dat de dynamische interacties tussen een individu en de verschillende omgevingssystemen beschrijft. Door het toepassen van Bronfenbrenner’s theorie op ecologische pedagogiek, ontstaat een rijk kader voor het ontwikkelen van onderwijspraktijken en -beleid dat de nadruk legt op duurzaamheid, milieubewustzijn en de intrinsieke verbinding tussen mens en natuur.

De Grondslagen van Ecologische Pedagogiek

Ecologische pedagogiek gaat verder dan traditioneel onderwijs door te erkennen dat leren een levenslang proces is dat plaatsvindt binnen een web van relaties en interacties. Deze benadering benadrukt het belang van een educatieve ervaring die studenten niet alleen informeert over ecologische principes, maar hen ook activeert om kritisch na te denken over hun rol binnen de natuurlijke wereld. Het integreert de ideeën van verantwoordelijkheid, verbondenheid en actieve participatie in de bescherming van het milieu, en baseert zich op de overtuiging dat onderwijs een cruciale rol speelt in het vormen van toekomstige generaties die in staat zijn om duurzame oplossingen te ontwikkelen voor ecologische uitdagingen.

De Impact van Bronfenbrenner’s Ecologische Systeemtheorie

Bronfenbrenner’s ecologische systeemtheorie biedt een waardevol perspectief voor het begrijpen van hoe ecologische pedagogiek kan worden vormgegeven en geïmplementeerd. Door deze theorie te gebruiken als een lens, kunnen opvoeders en beleidsmakers zien hoe elk niveau van invloed – van het meest intieme microsysteem tot het uitgestrekte macrosysteem – een rol speelt in de educatieve ervaring van leerlingen. Deze gelaagde benadering benadrukt het belang van het creëren van ondersteunende omgevingen die leren over duurzaamheid bevorderen, zowel in de klas als daarbuiten. Het onderkent de noodzaak van samenwerking tussen scholen, gezinnen, gemeenschappen en de bredere samenleving om een geïntegreerde en holistische educatieve benadering te bieden die leerlingen voorbereidt op de uitdagingen en kansen van een duurzame toekomst.

Ecologische Pedagogiek: Een Pad naar Duurzame Ontwikkeling

Door de principes van ecologische pedagogiek te verbinden met de inzichten van Bronfenbrenner’s ecologische systeemtheorie, ontstaat er een krachtige basis voor het ontwikkelen van een onderwijssysteem dat diep geworteld is in het besef van onze collectieve verantwoordelijkheid voor het milieu. Deze benadering biedt een weg voorwaarts in het adresseren van de complexe milieuvraagstukken waarmee onze wereld wordt geconfronteerd, door toekomstige generaties uit te rusten met de kennis, vaardigheden en waarden die nodig zijn om actieve deelnemers te zijn in de transitie naar een duurzamere en rechtvaardigere wereld.

In de kern van ecologische pedagogiek ligt de overtuiging dat onderwijs een transformatieve kracht kan zijn, die niet alleen individuen vormt, maar ook bijdraagt aan de vorming van duurzame gemeenschappen en samenlevingen. Door de verbinding tussen ecologische pedagogiek en Bronfenbrenner’s ecologische systeemtheorie te verkennen, openen we de deur naar een dieper begrip van hoe we samen kunnen werken aan een duurzamere toekomst.

8. Samenvatting Ecologische systeemtheorie

In deze video heb ik het gehad over de ecologische systeemtheorie van Urie Bronfenbrenner. Deze theorie stelt dat de omgeving waarin je opgroeit invloed heeft op elk facet van je leven. Bronfenbrenner verdeelde de omgeving van een individu in vijf verschillende lagen: het microsysteem, het mesosysteem, het exosysteem, het macrosysteem, en het tijdsysteem. Het microsysteem is de directe omgeving van het individu en hiermee staat hij in direct contact. Het mesosysteem gaat over de relatie tussen de elementen uit het microsysteem. Het exosysteem bestaat uit zaken waar het individu zelf geen invloed op heeft, maar die wel directe invloed hebben op de ontwikkeling. Het macrosysteem gaat om de maatschappij en de cultuur waarin een individu is opgegroeid. En tot slot, het tijdsysteem, dat twee betekenissen kent: het gaat hierbij zowel om de invloed die de geschiedenis uitoefent op het leven van nu als om het moment waarop bepaalde gebeurtenissen plaatsvinden.

• LINK, TITEL en FOO menu
• LINKS 2x extern Xx intern
• Link onder video en afbeeldingen
• Meta TAGG AFBeeldingen
• Meta TITLE en Meta DESCRIPTION

‘Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!‘