4G-model en 5G-model: Reflectie en Gedrag
Auteur: Basten Berg
Gepubliceerd: 20 december 2024
Redacteur: Gezocht
‘Wil je dit artikel redigeren? Dat kan! Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.‘
Inhoudsopgave
- Wat is het 4G en 5G model?
- Wat zijn de 5G’s?
- Hoe geef ik feedback volgens het 4G model?
- Wat zijn de voordelen voor het klassenmanagement?
- Wat is het doel van het 5G model?
- Wat is het doel van het 5G model?
Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek voor leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in het 4G en 5G model voor reflectie en gedragstherapie.
Na het lezen van dit artikel kun je toelichten waar de vijf G’s voor staan, kun je het model inzetten in gesprekken met leerlingen en voor zelfreflectie.
Vanuit mijn achtergrond als leraar biologie, onderwijskundige en lerarenopleider schrijf ik artikelen en maak ik video’s om fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden. Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën, geordend per thema en een groep collega’s om samen mee te leren.
1. Wat is het 4G en 5G model?
Het 4G-model, ook wel het GGGG model genoemd, komt uit de gedragstherapie en is ook bruikbaar in het onderwijs om leerlingen te helpen hun gedachten, gevoelens, en gedrag in reactie op bepaalde gebeurtenissen te begrijpen en te beheren. De 4G’s in het model staan voor Gebeurtenis, Gedachten, Gevoelens en Gedrag. Ik behandel ze een voor een, maar eerst kort wat context over het model.
‘Deze video over het 4G en 5G-model is gewoon vrij te gebruiken! Link wel even naar https://eenmeesterinleren.nl/4g-methode-en-5g-model/
De stappen in het 4G-model helpen bij het krijgen van een dieper inzicht in de effecten die bepaalde gebeurtenissen hebben op het gedrag. Door gedachten en emoties in een situatie nauwkeurig uit te leggen worden patronen, schema’s en niet-functioneel gedrag ontdekt. Hierdoor kan de leerling het niet functionele gedrag aanpassen. Dan nu de vier G’s.
2. Wat zijn de 5G’s?
De 5G’s in het model staan voor Gebeurtenis, Gedachten, Gevoelens, Gedrag en Gevolg.
G1. Gebeurtenis
Dit is de situatie of het incident dat plaatsvindt. Het is het startpunt voor de analyse en verwijst naar iets objectiefs dat buiten de controle van de leerling gebeurt.
G2. Gedachten
Deze stap gaat over de automatische gedachten die opkomen als reactie op de gebeurtenis. Dit zijn de interpretaties of betekenissen die de leerling aan de gebeurtenis geeft. Ze treden vaak onbewust op.
G3. Gevoelens
Dit verwijst naar de emotionele reactie die volgt op de gedachten. Gevoelens zoals verdriet, boosheid, blijdschap, of angst zijn reacties op de gedachten van de leerling die zich vormen na een gebeurtenis.
G4. Gedrag
Dit onderdeel analyseert hoe de leerling reageert of handelt als gevolg van de gedachten en gevoelens. Gedrag kan zowel actief (iets doen) als passief (vermijden of negeren) zijn.
G5. Gevolg
Het 5G model, een uitgebreidere versie van het 4G model, voegt hier nog een stap ‘gevolg’ aan toe. Hierin wordt gekeken naar de uitkomst of de consequenties van het gedrag. Dit helpt bij het evalueren van de effectiviteit van de reactie en bij het overwegen van wat er de volgende keer anders gedaan kan worden.
3. Hoe geef ik feedback volgens het 4G model?
Het 4G-model biedt een praktisch kader om feedback te geven die duidelijk en respectvol is. Door de stappen Gebeurtenis, Gedachten, Gevoelens en Gedrag te volgen, wordt de feedback concreet en blijft het gesprek constructief.
- Gebeurtenis: Begin met een duidelijke beschrijving van de gebeurtenis. Houd het bij wat je hebt waargenomen, zonder oordeel of interpretatie. Bijvoorbeeld: “Tijdens de uitleg begon je meerdere keren een gesprek met je buurman.”
- Gedachten: Deel wat je dacht toen je dit gedrag zag. Hiermee laat je zien hoe jij de situatie interpreteerde. Bijvoorbeeld: “Ik dacht dat je misschien niet doorhad hoe storend dat kan zijn voor de rest van de klas.”
- Gevoelens: Geef aan welk gevoel dit gedrag bij jou oproept. Door je gevoel te delen, maak je het persoonlijk en voorkom je dat de ander zich aangevallen voelt. Bijvoorbeeld: “Ik voelde me gefrustreerd, omdat ik merk dat ik niet de volledige aandacht krijg.”
- Gedrag (Gewenst): Sluit af met een voorstel voor gewenst gedrag en maak waar nodig een gezamenlijke afspraak. Bijvoorbeeld: “Ik wil je vragen om tijdens de uitleg stil te zijn, zodat iedereen de les goed kan volgen. Kunnen we dat afspreken?”
Met deze aanpak blijft de feedback gericht op gedrag en het effect daarvan, in plaats van op de persoon. Het model helpt leerlingen niet alleen om inzicht te krijgen in hun eigen gedrag, maar ook om actief mee te denken over mogelijke oplossingen.
Voorbeelden van feedback geven volgens het 4G-model
Het 4G-model helpt om feedback helder en gestructureerd te geven. Hieronder staan enkele voorbeelden om te laten zien hoe je dit model in verschillende situaties kunt toepassen:
- Tijdens een groepsopdracht:
Gebeurtenis: “Tijdens de opdracht zag ik dat je veel op je telefoon bezig was.”
Gedachten: “Ik dacht dat je misschien niet geïnteresseerd was in de opdracht.”
Gevoelens: “Ik voelde me hierdoor een beetje teleurgesteld, omdat ik had gehoopt dat iedereen zich volledig zou inzetten.”
Gedrag: “Kun je je aandacht voortaan op de opdracht richten, zodat we het samen goed kunnen afronden?” - Bij storend gedrag in de klas:
Gebeurtenis: “Tijdens de uitleg maakte je grapjes met je vrienden.”
Gedachten: “Ik dacht dat je niet doorhad hoe dit de rest van de klas afleidt.”
Gevoelens: “Ik voelde me gefrustreerd, omdat ik de les niet goed kon doorzetten.”
Gedrag: “Ik wil je vragen om stil te zijn tijdens de uitleg, zodat iedereen zich kan concentreren.” - Bij positieve feedback:
Gebeurtenis: “Je bood spontaan aan om een medeleerling te helpen met de opdracht.”
Gedachten: “Ik dacht dat je heel betrokken was en goed met anderen samenwerkt.”
Gevoelens: “Ik voelde me trots, omdat dit een voorbeeld is van hoe we elkaar kunnen ondersteunen.”
Gedrag: “Blijf dit vooral doen, want het helpt enorm bij een fijne sfeer in de klas.”
4. Voordelen van het 4G-model voor klassenmanagement
Het 4G-model biedt verschillende voordelen voor docenten die effectief klassenmanagement willen toepassen. Door de focus te leggen op concrete gebeurtenissen en persoonlijke reacties, kunnen docenten:
- Gedrag bespreekbaar maken zonder dat het aanvallend overkomt.
- Leerlingen bewust maken van de effecten van hun gedrag.
- Constructieve gesprekken voeren die bijdragen aan een positieve leeromgeving.
- Zelfreflectie bij leerlingen stimuleren, zodat ze leren hun gedrag aan te passen.
Het model is daardoor niet alleen een hulpmiddel voor feedback, maar ook een krachtig instrument voor het verbeteren van de dynamiek in de klas. Voor meer informatie over klassenmanagment raad ik je aan het artikel over de zeven vaardigheden voor effectief klassenmanagement van Kounin te lezen.
5. Wat is het doel van het 5G model?
Het doel van het 5G-model is om een proces van zelfreflectie en bewustwording te faciliteren, waarbij jij of je leerlingen de connectie tussen gebeurtenissen, gedachten, gevoelens, gedrag, en de uiteindelijke gevolgen te herkennen. Het model kan, naast zelfreflectie, dus als interventie- en als een feedbackmodel worden beschouwd.
Door de verkregen inzichten kunnen niet-functionele gedachten en gedragingen geïdentificeerd worden, zodat de leerling kan werken aan reacties die beter aansluiten bij gewenste uitkomsten. Dit model wordt zowel in therapeutische settings als in onderwijs en coaching gebruikt om leerlingen te ondersteunen in hun persoonlijke ontwikkeling en het verbeteren van hun emotionele en gedragsmatige reacties op diverse situaties.
Let wel op.. Ga als docent niet op de stoel van de schoolpsycholoog zitten. Het 5G-model biedt docenten een goed kader voor ordeverstoring, gedragsproblemen en zelfreflectie. Toch is de belangrijkste verantwoordelijkheid van docenten bij complexe problematiek om op tijd door te verwijzen voor goede diagnosticering zodat er passende hulp geboden kan worden.
Op zoek naar praktische kennis over onderwijs en
een betrokken groep collega’s om samen mee te leren?
“Al je vragen over onderwijs, leren en lesgeven snel en op een pek beantwoord door
collega’s en andere experts”
‘Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!‘