360 graden feedback: Kom er achter wat leerlingen, collega’s en manager écht denken over jouw lessen!

Auteur: Basten Berg
Gepubliceerd: 12 Januari 2025
Redacteur: Gezocht
‘Wil je dit artikel redigeren? Dat kan! Heb je een foutje gevonden of mis je informatie? Stuur dan een mail naar bastenberg@eenmeesterinleren.nl en help zo mee om het onderwijs te verbeteren.‘

Inhoudsopgave

1. Wat is de oorsprong van 360 graden feedback?
2. Wat is 360 Graden Feedback?
3. Wat zijn belangrijke perspectieven bij 360 Graden Feedback?
4. Hoe werkt 360 graden in de Onderwijspraktijk?
5. Wat zijn de voordelen van 360 Graden Feedback?
6. Tips voor Effectieve 360 Graden Feedback
7. Samenvatting

Welkom op het platform eenmeesterinleren.nl. Een plek voor leraren, andere onderwijsprofessionals en iedereen die geïnteresseerd is in 360 graden feedback.

Na het lezen van dit artikel weet je wat 360 graden is, ken je belangrijke componenten en kun je dit gaan inzetten voor je ontwikkeling als docent.

Vanuit mijn achtergrond als leraar biologie, onderwijskundige en lerarenopleider schrijf ik artikelen en maak ik video’s om fundamentele theorieën over onderwijs, leren en lesgeven begrijpelijk aan te bieden.

Op de community voor leraren vind je een overzicht van alle uitgewerkte theorieën, geordend per thema en een groep collega’s om samen mee te leren.

1. Wat is de oorsprong van 360 graden feedback?

360 graden feedback komt uit de organisatie psychologie. Het is een vorm van feedback waarbij verschillende bronnen geraadpleegd worden om zo tot een meer volledig beeld te komen van iemands prestaties. 360 graden is daarom ook wel bekend onder de namen ‘multi-source feedback’ en ‘de leraar in de spiegel’.

360 graden feedback werd voor het eerst gebruikt door het Duitse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog om performance van individuen te meten. Het klinkt hierdoor misschien vreemd, maar de methodiek is ook geschikt in het onderwijs voor docentontwikkeling. In deze video ga ik in op hoe je 360 gradenfeedback werkt in de onderwijspraktijk.

2. Wat is 360 Graden Feedback?

360 graden feedback is een evaluatie- en ontwikkelingsinstrument dat wordt gebruikt om een uitgebreid beeld te krijgen van je vaardigheden, prestaties en gedrag op de werkplek. In plaats van feedback te ontvangen van slechts één bron, zoals een leidinggevende, wordt er informatie verzameld van meerdere bronnen, inclusief collega’s, leidinggevenden, leerlingen en de persoon zelf. 

Op deze manier ontstaat er een mooi 360 graden beeld van hoe je functioneert als docent. In de afbeelding zie je hier een voorbeeld met een aantal voorbeeld vragen en verzamelde antwoorden vanuit verschillende perspectieven

3. Wat zijn belangrijke perspectieven bij 360 Graden Feedback?

• Leidinggevenden: Feedback van direct leidinggevenden of managers die een goed overzicht hebben van de algemene prestaties en het gedrag van de persoon in kwestie.
• Collega’s: Feedback van collega’s op hetzelfde niveau binnen de organisatie. Dit biedt inzicht in hoe goed je samenwerkt, communiceert en bijdraagt aan teamdoelen.
• Leerlingen: Dit geeft een beeld van de doceerstijl, ondersteunend vermogen en het vermogen om een klas te motiveren en begeleiden.
• Zelfevaluatie: De persoon zelf geeft ook een beoordeling van zijn of haar eigen prestaties en competenties. Dit helpt daarbij ook bij zelfreflectie en het identificeren van eventuele discrepanties tussen zelfbeeld en het beeld van anderen.

4. Hoe werkt 360 graden in de Onderwijspraktijk?

Doorgaans zijn er vijf stappen voor het uitvoeren van een 360 graden. 

1. stap één Selectie van Beoordelaars: Een diverse groep mensen wordt geselecteerd om feedback te geven. Dit kunnen collega’s, leidinggevenden, leerlingen en anderen zijn die regelmatig met de persoon samenwerken.
2. stap twee vragen formuleren: Bedenk wat je wil weten en welke vragen hierbij passen. Voor sommige onderwerpen, zoals de roos van Leary of motivatie bestaan goede vragenlijsten die je kunt gebruiken. In de afbeelding zie je een voorbeeld van mogelijke zelf bedachte vragen die je kunt stellen. Het format is gratis te downloaden op de community. Je kunt hierin ook je eigen vragen toevoegen.

3. stap drie Feedback Verzamelen: Zorg ervoor dat de feedback op een betrouwbare manier verzameld wordt. Het kan handig zijn om een anonieme vragenlijsten of online tool te gebruiken. Kan dit niet wees dan transparant in wat je met de data gaat doen. Dit zorgt ervoor dat de feedback eerlijk en onbevooroordeeld is.
4. stap vier Feedback Analyseren: De verzamelde feedback wordt geanalyseerd en samengevoegd tot een overzichtelijk rapport. Ik heb een analyse tool gemaakt die je helpt om de feedback te analyseren en te vergelijken. Het document geeft op basis van negen vragen direct een overzichtelijk weergave van de antwoorden vanuit de verschillende perspectieven. Je vindt de 360 graden analyse tool op de community van een meester in leren via deze link.
5. stap vijf Bespreking en Actieplan: De feedback wordt besproken met je docent of leidinggevende en er wordt een actieplan opgesteld om je aandachtsgebieden en sterktes punten verder te ontwikkelen.

5. Wat zijn de voordelen van 360 Graden Feedback?

• Breder Perspectief: Doordat 360 graden feedback afkomstig is van verschillende bronnen, ontstaat een completer en genuanceerder beeld van je vaardigheden en gedrag.
• Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling: 360 graden Identificeert sterktes en zwaktes. Deze aandachtsgebieden kunnen vervolgens verder worden ontwikkeld. Bekijk voor meer informatie ook de video over een SWOT analyse. 
• Verhoogde Zelfbewustzijn: 360 graden helpt individuen inzicht te krijgen in hoe hun gedrag en prestaties worden waargenomen door anderen.
• Verbeterde Communicatie: een cultuur van 360 graden bevordert open communicatie en het onderling delen van constructieve feedback binnen het docententeam.

6. Tips voor Effectieve 360 Graden Feedback

• Wees Constructief: Richt je op specifieke gedragingen en geef constructieve suggesties voor verbetering.
• Blijf Eerlijk en Respectvol: Zorg ervoor dat de feedback eerlijk en respectvol is om een positieve en productieve discussie te bevorderen.
• Gebruik de Feedback voor Groei: opvallendheden zijn niet goed of fout maar een aanknopingspunten voor ontwikkeling. Op deze manier gebruik je de feedback te als een middel voor persoonlijke en professionele ontwikkeling.

7. Samenvatting

360 graden feedback is een evaluatie- en ontwikkelingsinstrument dat stamt uit de tweedewereldoorlog. 360 graden geeft dat een uitgebreid beeld van prestaties doordat er feedback verzameld van meerdere bronnen, zoals leidinggevenden, collega’s, leerlingen en zelfevaluatie door de docent zelf. 

De werkwijze van 360 gradenfeedback is 1. een Selectie van Beoordelaars, 2. Feedback Verzamelen, 3. Feedback Analyseren en 4. Bespreking en Actieplan. 

De voordelen van 360 Graden Feedback zijn: een Breder Perspectief, het stimuleren van Professionele Ontwikkeling, een Verhoogd zelfinzicht en een breed gedeelde cultuur van feedbackgever binnen het team.

‘Heb je vanuit je expertise of ervaring aanvullingen of kritiek op het artikel? Deze input is altijd welkom! Stuur dan een mail naar support@eenmeesterinleren.nl, zodat we informatie toe kunnen voegen of de fout kunnen herstellen!‘